Spierspanning

Afgelopen jaar is de maatschappij verder verhard en lijkt agressie toe te nemen. In gesprek met twee docenten
van de cursus ‘omgaan met spanning en agressie’.

Daar staan ze, in uniform: vier mannen van de gemeentelijke handhaving in een zaaltje, hun gezichten strak vooruit naar de muur gericht. Achter ze staat een man die één keer stevig in z’n handen klapt en dan begint het. Pesterig loopt hij naar de eerste deelnemer, gaat dicht bij hem staan en zegt: ‘Hé, klein meisje. Kijk voor je, kijk voor je. Hé mannetje. Hmm? Beetje bang of niet? Wil je zoenen, mooie jongen? Hé, beetje lachen? Vind je het spannend of niet?’

Volgende, weer gaat-ie zo vlakbij staan: ‘Hé, kijk voor je. Vind je het spannend? Ben je nog wel aan het ademhalen of niet? Hé, hier ben ik hè? Aankijken. Ben je bang? Ja, ga maar lekker lachen. Wat zit je nou stom te lachen, joh? Knokken?’

Welkom bij de training ‘omgaan met emotie en agressie’.

Het is een scène uit Nu verandert er langzaam iets (2018), op IDFA verkozen tot beste Nederlandse documentaire van dat jaar. Een prachtig tijdsdocument over de coaching- en trainingscultuur in Nederland. Zonder toelichting, zonder interviews of hoofdpersonen. Alleen maar een vaststaand wijd getrokken camerastand-punt aanwezig bij een scala aan trainingen en cursussen. Een training leiderschapskwaliteiten met een paard bijvoorbeeld, of biodanza, of mindfulness voor kinderen.
Als kijker denk je bij het meeste wat voorbijkomt: moet dit? Knuffelen met varkens als therapie – yeah, right. Dus in de context van de documentaire heeft ook de training ‘omgaan met spanning en agressie’ al snel iets kolderieks.

Maar zo kolderiek is het niet. Sterker nog, het is relevanter dan ooit. De maatschappij is aan het verharden en zeker het afgelopen jaar is de spanning en agressie aantoonbaar toegenomen. Meer geweldsincidenten, meer voelbare frustratie. Dat blijkt ook uit onderzoek van het CNV in augustus 2020, op basis van interviews met 1150 leden uit de publieke sector. 70 procent ervaart een korter lontje door de coronacrisis. Online agressie en intimidatie tegen politiemensen is in een jaar tijd verdubbeld, blijkt uit cijfers van GTPA (Geweld Tegen Politie Ambtenaren). Journalisten worden bedreigd of zelfs fysiek aangevallen. Politici moeten onderduiken.
Dat zien ook Regina van Lent van Vessem en Chaim Wannet van RadarVertige, het trainings-bureau van de training ‘omgaan met emotie en agressie’ uit de documentaire. Ze zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de trainingen en horen hoe bij gemeentes de agressie en dreiging tegen bestuurders, wethouders, burgemeester en andere professionals toeneemt. Ze worstelen er echt mee, zegt Van Lent van Vessem.

Lees verder in VARAgids 23 vanaf bladzijde 18.