Ghosts of Sugar Land: intrigerend portret van een IS-ganger

Hoe zullen ze hem noemen? Mark? Ja, Mark. Met maskers van superhelden en showworstelaars op vertellen Marks vrienden – Pakistaanse Amerikanen uit een buitenwijk van het Texaanse Sugar Land – over hun geradicaliseerde vriend. Of was hij een FBI-informant?

Een van de vrienden merkt op dat hij het destijds niet kon geloven, de reis die zijn vriend had ondernomen. Regisseur Bassam Tariq toont foto’s van een ogenschijnlijk doodgewone Afro-Amerikaanse jongen. Maar zo doorsnee was Mark helemaal niet, blijkt al snel. Hij was als zwarte jongen een buitenbeentje in een Pakistaans-Amerikaanse gemeenschap, altijd zoekende naar zijn identiteit. Bij zijn Pakistaans-Amerikaanse vrienden was hij het mikpunt van racistische spot. Grappen over meloenen en gefrituurde kip passeerden regelmatig de revue.

Misschien was dit wel het recept voor radicalisering. Mark laat zich, met hulp van zijn vrienden, eerst bekeren tot de islam en geraakt later in IS-gebied. Maar omdat de jongeling bekend stond als outsider, wordt er ook gefluisterd over een FBI-relatie. Dat zijn vrienden hem hiervan verdenken is evenwel pijnlijk: het zegt iets over de raciale verhoudingen. Dat Mark ondanks zijn bekering en dankzij zijn zwarte huidskleur ook nooit volledig toe kon treden tot de Pakistaans-Amerikaanse gemeenschap. En dat is ironisch: want de Pakistaanse Amerikanen werden zelf nauwlettend in de gaten gehouden door de FBI, juist vanwege hun etnische achtergrond. (En zijn dus bekend met de implicaties van door racisme gedreven beleid.)

Het is vooral het onwerkelijke verhaal dat beklijft in Ghosts of Sugar Land; een verhaal dat begin dit jaar werd bekroond met de juryprijs voor korte documentaire op het Amerikaanse Sundance filmfestival. Na Knock Down The House en American Factory is Ghosts of Sugar Land de zoveelste Sundance-toevoeging aan de Netflix-catalogus. Dat is goed nieuws: je kan nooit een surplus aan goede verhalen in huis hebben.