Hypotheekrente hoog door krappe kapitaalmarkt

De krapte op de internationale kapitaalmarkt is de belangrijkste oorzaak van de hoge hypotheekrente in Nederland. De afgenomen concurrentie op de hypotheekmarkt speelt een aanvullende, maar tijdelijke rol. Dat staat in een onderzoeksrapport dat De Nederlandsche Bank (DNB) vrijdag heeft gepubliceerd.

Nederlandse huishoudens hebben een hypotheekschuld die tot de hoogste ter wereld behoort. Zij sparen ook veel, maar doen dat vooral via de pensioenfondsen. Omdat die hoofdzakelijk in het buitenland beleggen, zijn banken voor de financiering van hypotheken in belangrijke mate aangewezen op de internationale kapitaalmarkt.

Tot het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 was dit nauwelijks een probleem, maar nu wel. Internationale beleggers beschouwen de Nederlandse hypotheekmarkt steeds meer als risicovol. Banken moeten daardoor hogere tarieven betalen voor de financiering van hun hypotheekproductie, aldus DNB.

Binnenlands spaargeld
Banken proberen dat te ondervangen door meer binnenlands spaargeld aan te trekken. Door de felle concurrentie op die markt zijn de spaarrentes in Nederland hoger dan in andere landen. Ook dat drijft de hypotheekrentes die banken vragen op.

Belangenorganisaties als de Vereniging Eigen Huis (VEH) klagen al geruime tijd over de hoge hypotheekrente. Die belemmert de toetreding van starters op de huizenmarkt en daarmee de doorstroming. Banken zouden veel te hoge marges verdienen op hypotheken omdat er te weinig concurrentie is.

ABN Amro en ING ontvingen tijdens de kredietcrisis staatssteun en mochten daardoor de laatste jaren geen prijsleider zijn. Voor ABN Amro geldt dat verbod nog steeds, voor ING werd het eind 2012 opgeheven. DNB bevestigt dat die situatie de concurrentie heeft beperkt en dat de marges op hypotheken daardoor zijn gestegen.

De toezichthouder denkt evenwel dat dit van tijdelijke aard zal zijn. Naarmate de krapte op de kapitaalmarkt afneemt, zullen de hoge marges op hypotheken volgens DNB nieuwe aanbieders aantrekken, ook uit het buitenland. ANP