Bewoners instellingen betalen voor 'gratis' toiletpapier

Instellingen als verpleeg- en verzorgingshuizen, psychiatrische inrichtingen en revalidatieoorden laten hun bewoners extra betalen voor allerlei zaken, die zij op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten AWBZ gratis zouden moeten krijgen. De instellingen vragen onder meer geld voor toiletpapier, een extra kopje thee, onderleggers in bed, fruit en nagels knippen.

Dat blijkt uit een inventarisatie van de Nederlandse Zorgautoriteit NZa. De NZa heeft, nadat over dit onderwerp discussie was ontstaan in de Tweede Kamer in het najaar van 2010, gevraagd om meldingen van extra betalingen en kreeg binnen korte tijd ruim vierhonderd reacties uit het hele land. ,,We zien verbetering sinds die tijd maar nog steeds worden er regels overtreden'', aldus een woordvoerder van de autoriteit. ,,We blijven het in de gaten houden en als instellingen niet verbeteren, gaan we handhavingsmaatregelen treffen.''

,,Dat toont aan dat het om meer dan incidenten gaat, want als één bewoner van een huis het toiletpapier niet gratis krijgt, mag aangenomen worden dat dit voor iedereen geldt'', aldus de autoriteit in een rapport over de misstanden, dat recent naar het ministerie van VWS is gestuurd. Instellingen vragen ook ten onrechte geld voor onduidelijke lasten als administratiekosten, bijdrage ontspanning of onderhoud, allemaal kosten die volgens de NZa in de AWBZ zijn geregeld. Soms worden dergelijke kosten een verplichte bijdrage genoemd, maar dat mag volgens de NZa niet.

,,We zien de meeste overtredingen op punten waar de regels glashelder zijn. Zoals het geval van toiletpapier en voeding, ook fruit. De AWBZ schrijft evenwichtige voeding voor, daar mag geen extra geld voor gevraagd worden'', aldus de woordvoerster. ,,Datzelfde geldt voor ontspanning, zoals bingo of een muziek- of kaartavond.''

Veel melders anoniem
De autoriteit constateert dat veel melders anoniem willen blijven om zichzelf of hun familie te beschermen. Zo krijgt een bewoonster van een verzorgingshuis geld om haar eigen ontbijt en lunch te kopen, maar is zij niet in staat om boodschappen te doen. Dat doet het huis voor haar, maar brengt daarvoor 5 euro per keer in rekening. Een ander moet de wegwerphanddoekjes betalen die de verzorging gebruikt, wat haar 2,45 euro in de vijf dagen kost.

De NZa heeft ruim honderd klachten doorgestuurd naar de zorgkantoren, die actie moeten ondernemen. Tot nu toe is in ruim de helft van de gevallen geconstateerd dat de klachten klopten. Nog elke week komen nieuwe meldingen binnen. Er zijn nog geen strafmaatregelen opgelegd.

SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten heeft een debat over de kwestie aangevraagd met de minister van VWS en de staatssecretaris van Justitie. ,,Het gaat hier in sommige gevallen om fraude en dat is gewoon strafbaar'', zegt zij. De SP wil strengere maatregelen. ,,Het is schandalig. Wij kregen een melding van iemand die in een instelling wel koffie kreeg, maar zelf voor de suiker en melk moest betalen.''

Bron: ANP