Wanneer wordt staatssecretaris Teeven tot de orde geroepen

De landen van de Europese Unie hebben met elkaar afgesproken dat het land waar een asielzoeker als eerst aankomt in feite verantwoordelijk is voor de opvang en behandeling van zijn asielaanvraag. Dit is vastgelegd in de Dublin-Verordening. De EU-landen moeten de asielzoekers op een humane wijze behandelen. Tussen de EU-landen geldt het interstatelijk vertrouwen. Dit betekent dat de landen erop mogen vertrouwen dat vluchtelingen een fatsoenlijke opvang krijgen en dat zij op een menswaardige manier behandeld worden.

Een Duitse rechter hield echter het terugsturen van de Somaliër naar Nederland tegen, omdat de rechter eraan twijfelt of deze man in Nederland een humane behandeling zal krijgen. Het is zeer uitzonderlijk dat een rechter om deze reden bepaalt dat asielzoekers niet naar een ander EU-land mogen worden teruggestuurd. Eens eerder hield het Europees Hof voor de Rechten van de Mens het terugsturen van een asielzoeker uit België naar Griekenland tegen. Dit Hof oordeelde toen dat het risico op schending van mensenrechten aanwezig was.

Nu oordeelt een Duitse rechter dat de overdracht van deze Somaliër aan Nederland niet mag. Door de wijze van behandeling in Nederland dreigt de asielzoeker af te dalen onder het lichamelijke en sociale bestaansminimum; zo oordeelt deze rechter. De Duitse rechter baseert zich op het fundamentele belang van de menswaardigheid, die volgens de rechter, niet valt te relativeren door het asielbeleid.

Imagoschade De onschendbaarheid van menselijke waardigheid is opgenomen in artikel 1 van de Duitse Grondwet. De Duitse jurisprudentie laat zien dat dit land veel waarde hecht aan de menselijke waardigheid als ankerpunt voor de bescherming van mensenrechten. De Duitse rechter kan allerlei regels toetsen aan de Grondwet. Burgers krijgen zo adequate rechtsbescherming. In Nederland mag de rechter de wetten niet toetsen aan onze Grondwet. Het is triest te zien dat asielzoekers als deze Somaliër bescherming moeten krijgen door de Duitse rechter.

Dit vonnis van de Duitse rechter betekent in feit grote imagoschade voor ons land. Het betekent dat ons buurland vindt dat wij onder de grens van de menselijke waardigheid zijn gezakt. Risico op schending van mensenrechten wordt aanwezig geacht. En dat terwijl Nederland in internationaal verband juist wil uitstralen dat wij de mensenrechten van alle burgers respecteren en beschermen.

Bovendien maakt deze rechterlijke uitspraak in feite afbreuk op het interstatelijk vertrouwen dat als hoofdregel geldt tussen de EU-landen als gevolg van het handelen van Teeven als verantwoordelijke staatssecretaris.

Ordemoment Een jaar geleden beloofde staatssecretaris Teeven te zorgen voor een humaan asielbeleid, waarbij de menselijke maat centraal staat. Die belofte deed hij in het debat over de zelfmoord van Alexandr Dolmatov. Dolmatov was ten onrechte vastgezet in de cel en hij kreeg de noodzakelijke medische zorg niet. Met die belofte mocht hij aanblijven als staatssecretaris.

Sindsdien zijn er teveel incidenten geweest, waardoor de vraag rijst of Teeven menens is zijn belofte na te komen. Het Georgische meisje Renata werd uitgezet, terwijl zij leed aan acute leukemie. Kort daarna werden twee mannen uitgezet naar Guinee, terwijl zij meer dan 50 dagen in hongerstaking waren. Teeven maakt geen einde aan het opsluiten van kinderen van vluchtelingen in de cel. Een jaar na Dolmatov volgde weer een zelfmoord door een Armeense asielzoeker. Onlangs noemde Teeven het kinderpardon als het zuur. Teveel voorbeelden.

In de komende dagen zullen weer enkele debatten plaatsvinden met Teeven over het gebrek aan het humane karakter van het asielbeleid; debat over de Armeense asielzoeker, over de uitzetting van asielzoekers naar Guinee met mogelijke valse papieren en over het kinderpardon. Er is ook al een spoeddebat aangevraagd met Teeven over de uitspraak van de Duitse rechter.

Alles overziend rijst de vraag wat er nog meer moet gebeuren totdat een meerderheid in de Tweede Kamer Teeven luid en duidelijk tot de orde roept.

Donderdag 15 mei is er een debat met Teeven over de uitzetting van asielzoekers naar Guinee. Misschien is dat het moment om Teeven tot de orde te roepen.