Vitale muizen, vitale mensen?

Een op de twee pasgeboren meisjes wordt naar verwachting honderd jaar oud. Maar kunnen we er ook voor zorgen dat ze prettig oud worden? Japanse onderzoekers vonden een remedie tegen de aftakeling, schrijft Ivan Wolffers. Bij muizen werkt het.

Iedereen weet het nu: één op de twee  meisjes die in deze tijd geboren worden zal 100 jaar worden. Voor de jongens is de kans die leeftijd te halen iets kleiner: één op de drie. Dat komt natuurlijk omdat mannen nu eenmaal het zwakke geslacht vormen en altijd een jaar of zes minder levensverwachting hebben dan vrouwen. Sukkels. Zo lang de gemiddelde levensverwachting berekend wordt zien we dat deze elke tien jaar wat hoger komt te liggen. Dat gebeurde aanvankelijk door effectieve bestrijding van de hoge kindersterfte, maar ook door betere voeding en betere zorg. We zijn er ook achter dat we wel steeds ouder worden, maar ook steeds langer aan chronische ziekten lijden. Dat heeft invloed op de kwaliteit van leven en het is kostbaar voor de samenleving om die zorg voor diabeten, hartpatiënten, mensen met kanker en dementen samen op te brengen. Momenteel geven we meer dan 15% van het bruto nationaal product uit aan zorg en dat wordt alleen maar meer. Is er niet ook iets te vinden op het tegengaan van de veroudering?

Japanse onderzoekers denken dat ze weten hoe verandering in zijn werk gaat. Het is allemaal een kwestie van een eiwit in de hersenen. Het zou allemaal door het Sirt1 eiwit komen. Muizen die daar veel van aanmaken blijven vitaal, slapen beter, hebben meer spieractiviteit en zijn op een leeftijd die vergelijkbaar is met wat bij de mens 70 is nog net zo jong en vitaal als een baby van 5 maanden. Wauw. Natuurlijk zijn muizen geen mensen en probeer dit maar eerst eens bij mensen aan te tonen. Daar staat tegenover dat muizen en mensen vaak zulke moleculaire trajecten wel delen. Er is nog een lange weg te gaan om echt alles te begrijpen over veroudering en het zal nog moeilijker zijn de kennis daarover dan echt te gebruiken om te zorgen dat al die honderdjarigen niet ongelukkig wegkwijnen in verpleeghuizen. Voor het zo ver is kunnen we daarom maar het beste doen wat we nu ook zeker weten dat enigszins helpt tegen veroudering: gezond leven en dus weinig energiestoffen eten en veel bewegen. En ook bij elkaar betrokken blijven en mensen niet maatschappelijk afschaffen na een bepaalde leeftijd.

Mag ik nog heel even iets schrijven over de rechten van de muis. Die heeft er immers niet om gevraagd om proefkonijn te worden. Ik ben ook erg voor het respect voor de natuur en besef ook dat het sneu voor de muizen is. Ik hoor vaak vragen waarom muizen zo moeten lijden voor de gezondheid van het ergste wezen dat op aarde rondloopt, de mens. Ik heb het onderzoek niet bedacht hoor. Dus je moet mij de schuld niet geven. Soms is er echter onderzoek met proefdieren nodig om ontdekkingen die van vitaal belang zijn te doen. Onderzoek naar veroudering kun je simpelweg niet bij mensen doen omdat mensen niet zo snel verouderen. Er wordt steeds meer gezocht naar methoden om zulk onderzoek overbodig te maken, bijvoorbeeld door onderzoek te doen met celculturen en er zijn bovendien allerlei regels om dieronderzoek alleen te doen als het strikt noodzakelijk is en dan zo ´humaan´ mogelijk.

Laten we nu ook weer niet liever voor dieren worden dan voor mensen. Deze week hoorde ik op de radio een interview naar aanleiding van de film ´Hoe duur was de suiker´ en daarin hoorde ik de makers zeggen dat de slavernij natuurlijk verschrikkelijk was, maar dat de mensen die erbij betrokken waren niet beter wisten. Ze beseften niet dat het slecht was. Ze vonden het vergelijkbaar met wat we waarschijnlijk over een jaar of vijftig in zullen zien dat dieren net zo veel recht op leven hebben als mensen en dat we ons dan verbijsterd af zullen vragen hoe we ooit vlees hebben kunnen eten. Ik ben vegetariër, maar ik ben verbijsterd als ik merk dat we anno 2013 slaven met dieren vergelijken.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag: 

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek