Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Verzamelwet Brexit ondergraaft de Nederlandse democratie

  •  
07-12-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
40203134002_21d1a8417b_k

© cc-foto: Marco Verch

De Tweede en Eerste Kamer mogen en kunnen zichzelf niet monddood laten maken met dit artikel 10 dat van de vermeende noodtoestand een ondeugd maakt
Minister Blok heeft een constitutionele bombrief naar de Tweede Kamer gestuurd. Voorzien van de onschuldige naam Verzamelwet Brexit, een speciale noodwet die Nederland moet voorbereiden op het uittreden van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Het grootste deel van de bepalingen in deze Verzamelwet is alleszins redelijk. Zo wordt er geregeld dat rijbewijzen van Britten hier geldig blijven en dat er geen problemen ontstaan met zorgverzekeringen van Nederlanders in het Verenigd Koninkrijk.
Als het daarbij zou zijn gebleven zou het een saai wetje zijn geweest. Maar één artikel is verre van onschuldig. Het inmiddels beruchte artikel 10 uit de Verzamelwet geeft individuele ministers het recht om na uittreding van het Verenigd Koninkrijk maatregelen te treffen die tegen staande Nederlandse wetgeving ingaan, zonder daarbij toestemming van de Tweede en Eerste Kamer nodig te hebben en zonder de Raad van State om advies te hoeven vragen. De normale constitutionele route om een wet te wijzigen wordt volledig terzijde geschoven ‘ter voorkoming van onaanvaardbare gevolgen’.
Nu brandt natuurlijk de prangende vraag op ieders lippen: wat zijn dan die onaanvaardbare gevolgen die ministers een vrijbrief geven om wetten te mogen breken? Die onaanvaardbare gevolgen staan nergens gespecificeerd. Niet in de wet zelf en niet in de memorie van toelichting die standaard bij elke wet wordt geschreven. Het is aan een minister, op het moment dat zich een probleem voordoet, te bepalen of een bepaald gevolg van de Brexit onaanvaardbaar is, om vervolgens de parlementaire democratie volledig terzijde te schuiven. Een wildcard, om te doen en te laten wat de minister in kwestie goeddunkt. Een volledig onaanvaardbaar misbruik van de situatie rond de Brexit.
Wim Voermans en Roel de Lange, hoogleraren staatsrecht, hebben vernietigende kritiek op met name dit artikel 10. Volgens Voermans is het geven van dergelijke vergaande bevoegdheden inconstitutioneel en bevat het wetsvoorstel geen enkele beperking voor een minister om regelgevend op te treden. Ook De Lange is duidelijk: artikel 10 moet uit de Verzamelwet, het proportionaliteitsbeginsel wordt met voeten getreden.
De Verzamelwet Brexit geeft individuele vakministers carte blanche. Is minister Schouten van Landbouw van mening dat het onaanvaardbaar is dat bij een no-deal het transport van levende dieren van het Verenigd Koninkrijk naar Nederland stil komt te liggen? In dat geval kan ze besluiten dat dieren zonder de nu wel verplichte fysieke en welzijnscontrole Nederland in mogen, met desastreuze gevolgen voor dierenwelzijn.
De kloof tussen burger en politiek is sinds 2002 alleen maar groter geworden. Pogingen om de burger meer macht te geven, stranden onmiddellijk zodra de burger die macht ook daadwerkelijk gebruikt. Het raadgevend referendum werd onder aanvoering van D66 bijna per ommegaande afgeschaft toen bleek dat kiezers anders stemden dan de regering wilde. In Frankrijk komen de gele hesjes in opstand tegen de politieke elite die lasten van burgers verhogen en met de opbrengsten cadeautjes voor het grootkapitaal financiert. Wat deze wet betekent voor burgers, dieren, natuur en milieu is op dit moment volstrekt onvoorspelbaar, maar Voermans en De Lange maken duidelijk dat deze wet weinig goeds voorspelt.
Met de Verzamelwet Brexit wordt, vooralsnog onopgemerkt, de macht van het parlement en burger verder ondermijnd. Het afschaffen van het raadgevend referendum gebeurde voor het oog van heel Nederland. Maar het verder ondermijnen van de Nederlandse democratie met deze Verzamelwet, een wet van ‘likmijnhesje’ gebeurt vooralsnog in het geniep, met een weggemoffeld artikel in een redelijk ogende wet.

Meer over:

politiek, opinie, brexit
Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.