Verkiezingen: lokale partijen snoepen PvdA en VVD zetels af

Het zijn ‘maar’ 475.000 Nederlanders die vandaag mogen stemmen, maar toch houdt de landelijke politiek haar adem in. De lokale verkiezingen, die gaan over de samenvoeging van zestien naar zes gemeenten, zijn een graadmeter voor wat er volgend jaar kan gaan gebeuren als er provinciale verkiezingen zijn.

Updates onderaan

Alkmaar, Nissewaard, Groesbeek, Krimpenerwaard, ‘s-Hertogenbosch en Oss, het zijn zes gemeenten waar tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van maart dit jaar niet werd gestemd vanwege de ophanden zijnde herindeling van zestien plaatsen in die gemeenten. Die herindeling gaat vanaf januari volgend jaar door en dus kunnen de bewoners nu wel naar de stembus.

Regionale thema’s De herindelingen gaan voor veel inwoners vooral over regionale thema’s waar landelijk niets over te doen is. Wat wordt de toekomst van hun gemeente? Onder welke gemeente gaan ze vanaf volgend jaar vallen?

Ook gaan de verkiezingen over het groeiend aantal taken dat wordt overgeheveld van het Rijk naar de gemeenten, zoals de Jeugdzorg en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Voor kleine gemeenten zijn deze nieuwe taakverdelingen zwaar en ingewikkeld. Daarom is ook besloten samen te werken met andere of grotere gemeenten.

En ook al spelen de verkiezingen in ‘maar’ zes plaatsen, de landelijke politiek is maar al te benieuwd naar de uitslagen woensdag. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart verloren VVD en PvdA in veel gemeenten. De verwachting is dat dit vandaag weer het geval zal zijn. Vooral voor de PvdA wordt verlies gevreesd. Het gaat niet goed met de partij. En het nieuws van de afgelopen week over het vertrek van de Turks-Nederlandse Kamerleden Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk speelt zeker niet in het voordeel van de partij. De discussie rond onder andere de belasting op lease-auto’s waar Staatssecretaris Wiebes van Financiën veel kritiek op kreeg, speelt wellicht mee voor stemverlies bij de VVD.

Landelijke bemoeienis De coalitieleiders van de landelijke partijen hebben de afgelopen maanden hun best gedaan de lokale politici een steuntje in de rug te geven bij hun campagnes. Pechtold kwam naar de opening van de campagne in Alkmaar en Samsom was meerdere keren in Den Bosch. Trouw schrijft dat Den Bosch afgelopen zaterdag zelfs net het Binnenhof was: minister Lodewijk Asscher, Emile Roemer, Alexander Pechtold en minister-president Mark Rutte waren er van de partij.

Die zichtbare aanwezigheid van landelijke politici leidde ook tot discussie. De burgemeester van Hilversum, Pieter Broertjes, noemde deze landelijke bemoeienis ‘vervuilend’. Hij stelde onlangs voor om de gemeenteraadsverkiezingen meer te spreiden, ze per tien gemeenten te houden en gemeenten meer autonomie te geven.

Klik hier voor een overzicht van de gemeenten waar gestemd wordt.

Update 22.30 uur: Uit de eerste uitslagen van de herindelingsverkiezingen blijkt dat lokale partijen goed hebben gescoord. Regeringspartijen PvdA en VVD leveren flink in.

Oss :  PvdA gaat van vier naar twee, VVD van zes naar drie. De SP houd zijn negen zetels in Oss, maar lokale partij Voor de Gemeenschap zou ten koste van de socialisten in Oss (de bakermat is van de SP) de grootste worden en groeit van 8 naar 11 zetels.

Den Bosch: D66 gaat na het tellen van 80 procent van de stemmen aan kop met zes zetels. De lokale partij Bosch Belang krijgt er vijf (plus één), net als de VVD, die daarmee twee zetels inlevert. De PvdA levert krimpt van 5 naar 4 zetels.

Alkmaar:

OPA (Onafhankelijke Partij Alkmaar) gaat na het tellen door 40 van de 64 stembureaus aan kop met 21,8 procent. De PvdA, dat net als OPA zeven zetels had in de raad, staat tweede met 14,3 procent van de stemmen. Het CDA staat derde (12,1%) en VVD vierde (10,7%). 

Lees ook: ‘ Je kunt niet overal klakkeloos dorpen samenvoegen ‘