Tom Hanks overgeleverd aan de genade van Somalische piraten

Zoals wel vaker het geval is bij grote Hollywoodproducties, heeft Captain Phillips duidelijk steun gekregen van de Amerikaanse krijgsmacht. Meestal levert dit slicke reclamespotjes voor het leger op, maar van een regisseur als Paul Greengrass verwacht je wat beters. En dat krijg je ook.

Captain Phillips is het waargebeurde relaas van Amerikaanse koopvaarder Richard Phillips wiens schip in 2009 werd gekaapt door Somalische piraten, wat uitliep op een slopende gijzelingssituatie.

Everyman Tom Hanks speelt de titelfiguur met zijn karakteristieke ‘everyman’-uitstraling, die het – net als in Saving Private Ryan en Apollo 13 – makkelijk maakt voor de kijker om zich te identificeren met de extreme situatie. Sterk tegenwicht wordt geboden door debutant Barkhad Abdi. Hij vindt de humaniteit van de agressieve leider van de piraten, zonder hem ooit soft te maken of verexcuseren.

Het belangrijkste pluspunt van Captain Phillips is de zenuwslopende spanning. Net als bij United 93 weet voormalig documentairemaker Greengrass een verhaal waarvan de uitkomst reeds bekend is, een fysieke ervaring te maken. De schokkerige cameravoering geeft niet alleen een gevoel van realisme, het schudt de kijkers door elkaar alsof ze op een boot zitten die van alle kanten wordt beschoten en door elkaar geschud. De spanning wordt maximaal uitgeknepen, totdat de kijker naar zijn stoelleuning grijpt.

Krakkemikkige geweren Het achterliggende thema van Captain Phillips is globalisering: hoe mensen uit verschillende uithoeken van de wereld elkaars pad kruisen, en in dit geval botsen. De analyse van de tegenstellingen tussen het rijke slachtoffer en de arme daders levert niet veel nieuwe inzichten op. Maar de beelden waarin het contrast tussen de uitgemergelde, drugsverslaafde piraten (met hun krakkemikkige geweren) en de Amerikaanse marine (met al hun technologische vernuft en training) tegenover hen tot uiting komt zijn uniek.

Het is niet moeilijk om parallellen te trekken met Afghanistan of Libië. Dit is de oorlogsvoering van de 21 eeuw; en ondanks de ongelijkheid is dat niet minder gevaarlijk, dodelijk of tragisch. Captain Phillips werkt dus als een originele, realistische actiefilm en als een sociaal commentaar, zonder dat er een statement in wordt gedramd of dat er bad guys worden aangewezen.

En in de laatste vijf minuten acteert Tom Hanks misschien wel beter dan ooit dan in zijn gehele indrukwekkende carrière. Al met al genoeg reden om Captain Phillips te gaan zien.

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook  op Twitter