De 29-jarige massamoordenaar Omar Mateen die in een club in Orlando 50 mensen doodschoot en 53 anderen verwondde, kon de wapens waarmee hij de slachting uitvoerde gewoon in de winkel kopen. Florida heeft in vergelijking met andere Amerikaanse staten nog minder beperkingen voor het aanschaffen van wapens dan gebruikelijk. De koper moet wel een identiteitsbewijs overleggen maar die ‘controle’ heeft geen enkele waarde, zo laat het voorbeeld van Mateen zien. Hij was bij de FBI bekend als iemand die contact heeft gehad met extremisten en is daar ook over ondervraagd. Daarnaast werkte hij als beveiliger bij het gerechtsgebouw in zijn woonplaats Port St Lucie, 150 kilometer ten zuiden van Orlando.
This is haunting… President Obama responding to a Pro-Gun Advocate just last week… wow. pic.twitter.com/bNHce8ZuHb
Het gemak waarmee de dader aan wapens kwam, leidt in de VS tot discussie, zoals overigens na iedere massamoord. De commissaris van politie in New York, Bill Bratton, haalde fel uit naar de machtige wapenclub NRA. Deze heeft er intensief voor gelobbyd dat mensen die te boek staan als gevaarlijk en op de no fly list voorkomen toch wapens kunnen kopen. “Het idee dat we een terror-watch list hebben, een no fly list en dat iemand die op die lijst staat toch een wapen kan kopen is de hoogste vorm van krankzinnigheid.” Volgens Bartton is de VS te bang voor de NRA om maatregelen te nemen.
Volgens zijn ex-vrouw was Mateen gewelddadig, geestesziek en getraumatiseerd. Ze is in 2009 na een huwelijk van 4 maanden ‘letterlijk’ van hem gered door haar familie. Hij was volgens haar geen moslimfundamentalist of zeer religieus, hij ambieerde indertijd een baan als politieagent. Een ex-collega daarentegen stelt dat Mateen ‘giftig’ was en uitermate racistisch, vrouwvijandig en religieus intolerant. “Hij was griezelig op een verontrustende manier. Niet af en toe maar altijd. Hij had problemen met woedebeheersing. Iets kon hem doen ontbranden maar de dingen die hem deden uitbarsten waren altijd vrouwen, ras en religie.” De collega zegt dat werken met Mateen zo moeilijk was dat hij overplaatsing vroeg. “Ik moest uit die situatie zien te komen. Het was giftig. Hij sprak altijd minachtend over andere rassen, religies of sekse. Hij had een afkeer van zwarte mensen. Dat heef hij een of twee keer gezegd maar vaker ging het om vrouwen. Hij hield helemaal niet van vrouwen. Wel op seksueel gebied maar hij had geen enkel respect voor hen.”
De vader van Mateen wijst als oorzaak homohaat aan. De dader zou geschokt zijn geweest door de aanblik van zoenende mannen in het bijzijn van zijn 3-jarig zoontje. De vader zou daarentegen zelf de bron van die homohaat kunnen zijn. Op een Facebook-video die na de aanslag werd gepost veroordeelt hij de massamoord weliswaar maar zegt ook dat de ‘dienaren van God’ homo’s niet moeten straffen omdat “God zelf degenen straft die zich inlaten met homoseksualiteit”. Uit een recente video waarin hij militaire kleding draagt, blijkt ook dat de vader zichzelf ziet als de toekomstig president van Afghanistan.
De massamoordenaar heeft kort voor zijn terreurdaad met het alarmnummer 911 gebeld en daar zijn steun verklaard aan de islamitische terreurorganisatie IS. Ook noemde hij de namen van de twee terroristen die de aanslag in Boston pleegden.
Wanneer de vader naar de VS is gekomen is niet precies bekend maar in de jaren 80 vluchtten tal van Afghanen, waaronder islamisten, voor het door de Sovjet Unie gesteunde regime. De vader heeft in eerdere video’s steun uitgesproken aan de Taliban.