Studieboete voor studenten is kortzichtig

Op internet is een grote actiebereidheid zichtbaar. Drie dagen na een oproep op Facebook trokken 2.500 studenten spontaan naar Den Haag om te protesteren. Grotere acties zullen volgen als het Kabinet zich doof blijft houden voor het groeiende verzet.

De regering gaat hard bezuinigen op hoger onderwijs: 370 miljoen euro in totaal. Dat geld wordt allereerst weggehaald bij hogescholen en universiteiten, die het vervolgens gedeeltelijk bij studenten moeten terughalen. Studenten die langer dan één jaar uitlopen op hun studie, krijgen een boete van 3.000 euro. Het collegegeld loopt daarmee op tot bijna 5.000 euro. Momenteel gaat dit op voor ongeveer 80.000 zogenaamde langstudeers. Daarnaast wordt de studiefinanciering voor de masterfase afgeschaft. Het zijn maatregelen die vooral een drempel opwerpen voor studenten die het van huis uit minder hebben.

Staatssecretaris Zijlstra gaat uit van het profijtbeginsel: als jij wilt studeren, moet jij ervoor betalen. Dat reduceert je studie tot een puur individuele kwestie, wat nogal kortzichtig is. In mijn ogen moet de overheid garant staan voor toegankelijk onderwijs, omdat we daar allemaal van profiteren. Hoe meer hoger opgeleiden, hoe hoger het nationaal inkomen. Uit elk onderzoek blijkt dat goed onderwijs zorgt voor minder ziekte en criminaliteit en voor meer welzijn en innovatie.

Het is dus nogal dom dat Rutte in zijn zoektocht naar bezuinigingen ook het onderwijs meeneemt. Hoger collegegeld en minder studiefinanciering zullen automatisch leiden tot minder studenten en meer uitval. Studenten moeten meer gaan werken en hogere schulden maken. Minder studenten zullen voor een bètastudie kiezen, omdat men daar gemiddeld zeven jaar doet over een vijfjarige studie. En dat zijn nu precies de opleidingen die Rutte zo hard nodig heeft voor zijn felbegeerde kenniseconomie.

In plaats van bezuinigen op studenten, kan de regering beter investeren in de kwaliteit van het hoger onderwijs. In de afgelopen decennia is het aantal studenten enorm toegenomen. Dat is mooi, maar het heeft ook voor problemen gezorgd. Opleidingen zijn massaal geworden en ook de verschillen tussen studenten zijn toegenomen. Om alle studenten maximaal tot hun recht te laten komen, is goede begeleiding nodig van bekwame docenten. Niet voor niets adviseren talloze deskundigen om nu fors te investeren in de kwaliteit van het onderwijs. Het is zelfs noodzakelijk, als je wilt dat Nederland goed blijft presteren. Ons aardgas raakt op en daarna zullen we het vooral moeten hebben van onze kennis.

Het is dwaas om de investeringen in de kwaliteit van het onderwijs ten koste te laten gaan van de toegankelijkheid. Het is ook niet nodig, want het geld kan heel goed ergens anders gevonden worden. Er gebeurt bijvoorbeeld niets aan de hypotheekrenteaftrek, waar jaarlijks miljarden euro’s subsidie naartoe gaan. De winstbelasting voor bedrijven werd zelfs verlaagd. Het Kabinet gaat ook door met de aanschaf van de JSF-straaljagers, die ons uiteindelijk 6 miljard euro gaan kosten. Het is een politieke keuze om deze zaken ongemoeid te laten en het is aan de samenleving om daarop te reageren.

Daarom roep ik alle studenten en docenten op om begin volgend jaar naar Den Haag te komen, als deze plannen in de Tweede Kamer worden behandeld. Alleen als we de druk hoog genoeg opvoeren, zal de regering inzien dat deze maatregelen van tafel moeten. Invoering van de collegegeldverhoging staat gepland voor volgend studiejaar en geldt ook voor de huidige studenten. Zij hebben zich daar totaal niet op kunnen voorbereiden en daarmee verandert de regering de regels tijdens de wedstrijd. Alle reden voor een luid protest tegen dit foute beleid.

Dit artikel saat ook in Folia, het weekblad van de Universiteit van Amsterdam en is overgenomen van SP.nl