Start 2015 'eatwise' met de kerst!

Vooruit dan: eetles op eerste kerstdag. Je vraagt je onmiddellijk af welke idioot een dergelijke poging onderneemt, maar ja, willen we de 21ste eeuw overleven dan moeten we toch begrijpen wat je daarvoor moet doen. Zoals je streetwise moet zijn om in de stad te kunnen leven, zo moet je eatwise zijn om een omgeving waar overal goedkoop, met energie volgepompt eten naar je glimlacht te weerstaan. En met kerst maken we eigenlijk het hoogtepunt daarvan mee.

Het gaat niet eens om de porties die we op deze dag op ons bord scheppen, maar om de enorme reeks producten die op deze speciale dag langskomen en waar we overal van nemen. Het begint al bij het ontbijt. Daar zit behalve een zacht gekookt eitje en een toastje ineens ook een kerststol bij. Wie zou ooit bedacht hebben dat een kerststol bij kerstfeest behoort? Laat dan dat eitje en die toast maar achterwege.

Met het verhaal over de geboorte van een kindje in een stal zijn we al lang niet meer tevreden op 25 december. We willen er ook iets bij eten. Hoeveel gangen zullen we vandaag eens doen? Het zou slim zijn om in plaats van de normale porties op zo’n dag overal een halve portie van te nemen. Het zou een flinke vermindering van de aanval op je metaboolsysteem betekenen.

Veel mensen denken dat je daar aan tafel toch zeker zelf over kunt beslissen. Als je het niet wilt, dan eet je het niet. Haha, dat is simpel gedacht. Tijdens de kerstdagen creëren we een omgeving van gezelligheid die samengaat met voortdurende consumptie en van het bijeen zijn gaat grote sociale druk uit. Doe nou mee, doe eens gezellig, het is kerstfeest. Trouwens wat moet je anders doen op eerste kerstdag? Dan maar eten.

Maar goed dat idee, dat we er zelf zoveel over te zeggen hebben. Het blijft ons achtervolgen en zorgt ervoor dat we denken dat alleen mensen met gebrek aan wilskracht te veel eten en daarom zwaar worden. Het creëert een stigma en maakt het nog moeilijker.

Onderzoek laat zien dat we eten omdat we dingen lekker vinden. Sommige laten we staan en van andere kunnen we niet genoeg krijgen. Dat berust niet op toeval, maar op primaire reflexen bij het overleven. Mensen hebben altijd gebruik moeten maken van de momenten dat er overvloed aan energierijke voeding was om moeilijke tijden te overleven. Dus komt er dopamine (het beloningshormoon) in de hersenen vrij en denken we lekker. We nemen er nog wat van. Dat was ook ooit de bedoeling. Nu niet meer, want het is altijd overvloed.

Wil je daaraan iets veranderen dan moet je eatwise zijn, weten wat je eet, wat het met je doet, wat er in de verschillende producten zit en welke je beter kunt vermijden. Onderzoekers ontdekten dat bij de ene groep mensen de informatie over de gezondheidswaarde 323 milliseconde eerder de hersenen bereikt dan bij de andere groep mensen. Daarom is hun eerste impuls een gezonde beslissing te nemen. Wonderlijk genoeg noemen de onderzoekers die mensen: mensen met meer zelfbeheersing. Want dat is het niet. Het is eerder een verdeling in de samenleving tussen de mensen die geleerd hebben door opleiding, sociaal milieu, inkomen, zelfvertrouwen, persoonlijkheid wat er allemaal in die voeding zit. Dan wordt de kans groter dat deze informatie bij het zien van voedsel ook sneller in de hersenen zit en wordt de kans ook groter dat je een gezonde keuze maakt.

Om iedereen de kans te bieden gezonde keuzen te maken, moet de cultuur rond eten veranderen. We moeten eatwise worden. Dus daarom moet ik ook op eerste kerstdag iets schrijven en kan ik niet bij de croissantjes blijven hangen. Fijne kerst en ik hoop dat wat je ook eet, je goed zal smaken.

 

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht