Sprekers Zwarte Piet-debat bedreigd

Een spreker voor het studenten/activistendebat van donderdagavond – over Zwarte Piet en institutioneel racisme in Nederland – is door onbekenden bedreigd. Deelnemers aan het debat zien zich hierdoor genoodzaakt in plaats van fysiek via Skype aanwezig te zijn. De bedreigingen waren een reactie op stellingname tegen het racistische karakter van de rol van Zwarte Piet in het Sinterklaasfeest. Meerdere critici van Zwarte Piet, zoals Quinsy Gario en Anouk, zijn de laatste weken bedreigd. De organisatie en de sprekers zijn geschokt door de dreigementen maar laten zich niet het zwijgen opleggen. Joop.nl sprak met een van de sprekers, Hodan Warsame van Redmond.

Ik doe verder geen uitspraken over wie er precies hoe bedreigd is, maar we hebben wel de keuze gemaakt voor een concrete voorzorgsmaatregel in een klimaat wat gewelddadig is geworden. Zowel verbaal als fysiek. Politici weigeren op te treden, bagatelliseren de problematiek en legitimeren daarmee de backlash.

De reactie van politici als Rutte geeft een signaal af naar mensen die racisme op de agenda willen zetten, dat ze geen zeggenschap hebben over culturele tradities en dat institutioneel racisme geen issue is voor de overheid. Met als gevolg dat de situatie voor anti-Zwarte Piet-activisten onvoorspelbaar is geworden, vooral als ze niet wit zijn. Kijk bijvoorbeeld naar wat er op het Malieveld met die mevrouw gebeurde toen men alleen maar dacht dat ze anti-Zwarte Piet was.

De vijandigheid ten opzichte van anti-Zwarte Piet-activisten is niet alleen de dominante opinie onder de bevolking, maar wordt gelegitimeerd door de politiek en dat is gevaarlijk. Daarom hebben wij als sprekers gezegd, als het zo gaat moeten we onszelf beschermen.

Overigens dragen de media zelf net zo goed bij aan het vijandige klimaat. Mensen die issues als Zwarte Piet en institutioneel racisme aan de kaak willen stellen worden letterlijk weggezet als zeurpieten. Expliciet en impliciet laat de Nederlandse mainstream media zien dat ze ‘biased’ zijn in dit debat. Er is gewoon nauwelijks ruimte voor kritiek. Dat blijkt ook uit het feit dat een discussie die al jaren wordt gevoerd nu pas is doorgedrongen tot de mainstream, maar nog steeds niet verder komt dan de vraag of Zwarte Piet nu racistisch is of niet.

Het is belangrijk om te begrijpen dat het issue van Zwarte Piet niet op zichzelf staat, maar geplaatst moet worden binnen het kader van institutioneel racisme in Nederland. Het is ook logisch dat dat element minder interessant wordt gevonden door de media, want de dominante witte meerderheid heeft er geen belang bij om te horen dat zij geprivilegieerd worden en dat dit zijn grondslag heeft in een geschiedenis van slavernij en kolonisatie die een systeem heeft achtergelaten dat nog steeds de Nederlandse samenleving structureert. Desondanks zijn er in elk geval een aantal mensen – zoals Patricia Schor, Egbert Alejandro Martina, Zihni Özdil, en wijzelf bij Redmond – die de grotere discussie wel proberen te voeren.

Het debat vanavond heeft interessante sprekers en dit bredere kader ‘ Wat zegt Zwarte Piet over institutioneel racisme in Nederland? ’ wordt niet vaak gebruikt. De vraag of Zwarte Piet racistisch is en of de traditie aangepast moet worden gaat voorbij aan de kern van de zaak. Waar het nu om gaat is dat we institutioneel racisme aanpakken, erkennen dat Zwarte Piet daar een grove vorm van is die het legitimeert, en ophouden met het marginaliseren van niet-witte burgers met een kritische stem. Wij zijn net zo goed burgers, net zo goed Nederlanders die iets te zeggen hebben over hoe we samenleven en hoe onze gezamenlijke toekomst eruit moet komen te zien.

Het is de verantwoordelijkheid van politici en machthebbers om nu iets aan institutioneel racisme te doen, omdat het een bepalende factor is voor de levenskansen die mensen krijgen. Zowel in het asielbeleid, al in het onderwijs, de zorg, justitie en op andere gebieden. Het bestrijden van institutioneel racisme zou nu het belangrijkste politieke project van Nederland moeten zijn.