Politiek schaakspel van start

Nu de Miljoenennota gepresenteerd is, is het politieke schaakspel weer begonnen. De PvdA en de VVD hebben geen meerderheid in de Eerste Kamer en moeten daarom lobbyen voor steun bij de andere partijen. Die zitten daar op hun beurt lang niet altijd op te wachten en eisen er iets substantieels voor terug. D66 en ChristenUnie doen in een interview met het Nederlands Dagblad een handreiking naar het kabinet. Beide partijen willen onderhandelen.

D66 en de ChristenUnie kunnen samen echter niet zorgen voor een meerderheid in de Eerste Kamer. Daar zal ook steun vanuit een andere partij bij moeten komen.

Het kabinet zit in een lastig parket. De PvdA en de VVD sluiten het ene akkoord na het andere, kondigen maatregelen aan, maar kunnen zonder die meerderheid in de Eerste Kamer niets doen. Het plan is dan ook om per maatregel aansluiting te zoeken bij de oppositie. De vraag is: wat gaat die aansluiting het kabinet kosten?

Het eerder ‘in kannen en kruiken gegoten’ sociaal akkoord blijkt dat nu toch niet. In een interview met de Telegraaf lijkt Halbe Zijlstra de oppositiepartijen tegemoet te komen door het sociaal akkoord niet meer heilig te verklaren. Tot nu toe was het kabinet zeer stellig over dat aan het sociaal akkoord niet getornd kan worden. In het interview zegt Zijlstra:

Bij mij is in die zin niks heilig. Het doel is heilig, en dat is dat we dit land klaarstomen voor de toekomt […] Maar er moeten ook besluiten worden genomen. Dat weten de sociale partners ook. Die hebben geen sociaal akkoord gesloten zodat daarmee géén besluiten worden genomen.”

In het sociaal akkoord is onder meer afgesproken dat de WW-duur ingekort wordt en het ontslagrecht wordt aangepast. D66-leider Alexander Pechtold zei eerder al het sociaal akkoord open te willen breken. Het inkorten van de WW-duur kan wat hem betreft sneller. Ook moet het ontslagrecht meer versoepeld worden. In een interview met het Nederlands Dagblad zegt hij nu: “Ik vind het lastenpakket en de nivellering van het kabinet te groot; het vernietigt banen.” ChristenUnie-leider Arie Slob wil vooral gezinnen ontzien. De twee partijen zijn er samen nog niet helemaal over eens, maar komen een flink eind. Om het kabinet aan een meerderheid te kunnen helpen kijken ze nu naar de SGP. Samen hebben ze precies genoeg zetels. Maar, zo benadrukt Pechtold, Rutte zou dan wel “een andere toon moeten aanslaan dan die van luchtigheid en relativering”.

Eerder zei CDA-leider Buma in de Volkskrant dat zijn partij bereid is het kabinet aan een meerderheid te helpen. Het kabinet zou dan wel moeten terugkomen op delen van het regeerakkoord en het sociaal akkoord met werkgevers en werknemers.

De PvdA gaat er nog steeds vanuit dat het sociaal akkoord het fundament blijft voor de hervormingen van het kabinet. Samsom zegt in een reactie “ervan overtuigd te zijn dat het sociaal akkoord het stevige fundament blijft waarmee ook in de politiek breed draagvlak kan worden gevonden voor verbetering van ontslagrecht, WW en werkgelegenheid”.

Vakcentrale FNV en werkgeversorganisatie VNO-NCW hebben laten weten niets te zien in aanpassing van het akkoord. “Het akkoord staat, en daarmee punt uit”, aldus de FNV. Een woordvoerder van VNO-NCW noemt de uitspraken van Zijlstra onverstandig. De chaos is al groot genoeg.

SP-leider Emile Roemer ziet het helemaal niet meer zitten. Hij roept de PvdA op om uit het kabinet te stappen. Tegen de NOS zegt hij dat de PvdA samen met de SP zou moeten werken aan een sociaal alternatief. Alle PvdA-principes worden verkwanseld door dit kabinet. “Het is liberaal, niet eerlijk delen en er komen geen banen bij. En dat zijn dingen die ze van te voren beloofd hebben.”

Zaterdag houdt de SP in Amsterdam een grote manifestatie.