Nu al 2 - 0 voor het Kremlin

Tegen de adviezen van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken, het Pentagon en zijn nationale veiligheidsadviseurs in heeft Trump zijn zin voor een top doorgedreven. Het nationale belang voor de VS van zo’n ontmoeting op dit moment heeft hij nooit duidelijk kunnen maken. Zoals een hoge Amerikaanse betrokkenen het stelde: “Hij wil gewoon zijn top, dus komt er een top”.

Amerika’s bondgenoten, het Republikeinse buitenlands-beleid ‘establishment’ en praktisch alle Amerikaanse buitenland-specialisten maken zich grote zorgen over de uitkomsten van de top. Trump wilde hem op korte termijn. Zo was er weinig voorbereidingstijd en van Trump is bekend dat hij van internationale politiek nauwelijks kaas heeft gegeten, briefings van zijn gespecialiseerde diensten niet leest en afgaat op zijn ‘intuïtie.’ Met angst en beven voorzien zij een herhaling van de al eveneens haastig in elkaar geflanste en slecht voorbereide top-ontmoeting tussen Trump en de Noord-Koreaanse President Kim Jong-un van 12 juni.

De magere uitkomst daarvan was niet meer dan een herformulering van het weinige dat Amerikaanse onderhandelaars in het verleden al hadden bereikt. In ruil daarvoor betoonde de president van het machtigste land ter wereld de Noord-Koreaanse dictator, ten overstaan van de wereldpers, alle respect en eer. Ook stopte Trump hem als toegift het einde van de gemeenschappelijke oefeningen tussen Amerikaanse en Zuid-Koreaanse militairen toe. Geen woord over de meedogenloze onderdrukking van de Noord-Koreaanse bevolking, de strafkampen en uithongering. Trump sprak slechts lovende woorden als “hij is een zeer getalenteerd man”, “prettig”, “hij houdt erg veel van zijn land “, “de Koreanen hebben genegenheid voor hem”. Over de gevangenissen voor politieke gevangenen: “er is niet veel dat (Kim) nu kan doen” maar “hoopt” dat hij op “een gegeven moment” wel iets zal doen.

Natuurlijk is het van belang dat de Verenigde Staten, en ook Europa, met de machthebbers van een groot land als Rusland in gesprek blijven. Ook wanneer daar een zichzelf verrijkende kliek ondemocratisch de dienst uitmaakt en grondgebied van buurlanden bezet. Maar dat doe je niet op een wijze die zulke machthebbers de mogelijkheid geeft zich op wereldtoneel te laten zien als gelijkwaardige en verantwoordelijke spelers, ze te overladen met complimenten en dingen weg te geven zonder daarvoor iets waardevols terug te krijgen.

Trump is simpelweg geen partij voor Poetin, de door de wol geverfde KGB-agent die al achttien jaar de lakens uitdeelt in het Kremlin, met zijn gevaarlijke machtspelletjes en intriges. Het zal niet moeilijk zijn voor Poetin handig gebruik maken van Trump’s ijdelheid en gebrek aan kennis en de Amerikaanse president te verleiden tot voor het Kremlin belangrijke uitspraken of zelfs concessies. Griezelig in dit verband is dat Trump erop staat dat de ontmoeting begint met een gesprek onder vier ogen, zonder aanwezigheid van adviseurs. De gerespecteerde internationale analist Timothy Ash schreef dat Poetin met de Helsinki-top “de geopolitieke loterij heeft gewonnen.” Volgens hem kan Trump Poetin’s “Trojaanse paard in de Navo worden” door bij te dragen aan een daadwerkelijke verzwakking of uiteenvallen van de verdragsorganisatie. Ook is hij bezig met de ondermijning van Poetin’s belangrijkste Europese tegenspeler, Angela Merkel.

Tot welke uitspraken of concessies kan Poetin Trump komende maandag verleiden? Voor de hand liggende terreinen zijn een volledige terugtrekking van de VS uit Syrië; een afzwakking of opheffing van de Amerikaanse sancties die werden ingesteld vanwege Rusland’s annexatie van de Oekraïense Krim; een soort erkenning dat de Oekraïense Krim ‘nu eenmaal’ bij Rusland hoort; het stopzetten van Navo-oefeningen in West-Europa; en tot slot het idee om in de toekomst bilateraal zaken te doen tussen de ‘verantwoordelijke grootmachten’ VS en Rusland, met voorbijgaan aan de belangen van al die lastige kleinere landen en ‘moeizame’ internationale organisaties als de Verenigde Naties, de Navo, de EU en de Organisatie voor Vrede en Samenwerking in Europa.

Maar zelfs als er slechts een weinigzeggende slotverklaring zou komen heeft Poetin al goed gescoord. Hij kan de Russische bevolking, via de door het Kremlin en bevriende oligarchen gecontroleerde media, tonen dat Rusland terug is op het wereldtoneel waar het op voet van gelijkheid handelt met het machtigste land ter wereld. Vervolgens zal het Kremlin er alles aan doen om te zorgen dat deze eerste ontmoeting op topniveau gevolgd zal worden door tal van bilaterale gesprekken op lager niveau.