Na de persconferentie: 2021 wordt het nieuwe 2020

De boel blijft nog maanden en maanden op slot. Zoveel werd wel duidelijk uit de persconferentie van Mark Rutte en Hugo de Jonge. Het venijn zat ditmaal niet in de staart maar in het detail. De minister-president kondigde experimenten aan met theatervoorstellingen en sportieve evenementen. Dat doe je niet als je verwacht binnen een paar maanden serieus te kunnen versoepelen. Dan zijn dat zinloze spelletjes. In de boezem van het kabinet moet dan ook de gedachte leven dat we hier – vaccins of geen vaccins – voorlopig niet van af zijn.

De gedeeltelijke lockdown werpt niet de gewenste effecten af. Zoals gewoonlijk probeerden de bewindslieden de schuld op de burgers te schuiven omdat die massaal een loopje nemen met de ‘maatregelen’. Rutte dreigde zelfs met een strenger beleid als we niet onmiddellijk beginnen ons heel netjes te gedragen. We zitten – zo werd duidelijk – in ieder geval tot half januari aan de gedeeltelijke lockdown vast. Of het daarna wat losser kan, is maar zeer de vraag.

De vaccins zijn de laatste weken geframed als de oplossing. Daar wordt nu voorzichtigjes op afgedaan: leverancier Pfizer levert later dan beloofd en slechts de helft van de bestelling. De producten van de concurrentie zijn nog niet vrijgegeven. Russische en Chinese alternatieven worden op geopolitieke gronden niet in overweging genomen. Algemeen directeur van Pfizer, Albert Bourla, vertelde op de Amerikaanse televisie dat hij niet kon garanderen dat het vaccin ook de besmettelijkheid wegnam. Hoe lang de immuniteit duurt, ligt in de schoot der goden verborgen. Het zou best kunnen dat een coronaprik een jaarlijkse exercitie wordt. Dat geldt mutatis mutandis ook voor de andere merken die komend jaar op de markt komen.

Dat is op zich geen slechte zaak als we de ziekte daardoor op den duur binnen de perken kunnen houden. Op de korte en middellange termijn hebben we daar echter weinig aan. Zoals het er nu naar uit ziet, gaat er zeker een jaar mee heen om de hele bevolking de kans te geven zich te laten vaccineren.

Bij dit alles mogen we nooit vergeten dat Nederland geen eiland is. We maken deel uit van een continent dat zwaar door corona wordt getroffen. Dat is nog niet alles. Het grootste deel van de mensheid woont in landen waar men massaal testen en/of vaccineren gewoon niet kan betalen. Corona gedijt goed in Nederland en het virus zal uit de arme delen van de wereld binnen blijven komen, tenzij de rijke landen onmiddellijk de handen ineen slaan om effectief hulp te bieden. Dát is het werkelijk perspectief, onthuld door de belofte van een paar experimenten.

Is er dan echt geen andere toekomst mogelijk? Misschien. Het is de bedoeling dat eerst de kwetsbare Nederlanders geprikt worden: zieken, oude mensen, het hen omringend personeel. Dan blijft een meerderheid over die van corona misschien wel hard ziek wordt maar er in de praktijk niet aan dood gaat. Als genoeg mensen met dat risico willen leven, zal er een zware druk op de regering ontstaan om de ‘maatregelen’ te laten vallen. En in maart zijn er verkiezingen. Dan gaan we naar een nieuw normaal, met een nare ziekte extra. Als die vaccins doen wat de ontwerpers en de goedkeurende instanties beloofden natuurlijk.

Plus een economische crisis zonder weerga want dán ook komen de voor ons uitgeschoven rekeningen binnen. Dinsdagavond schatte minister-president Rutte in dat corona tot nog toe 10.000 slachtoffers heeft gemaakt. Daarmee is het verreweg de grootste ramp die Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog getroffen heeft. En we staan nog maar aan het begin. Behalve goede voornemens is er niets om de komende golf van faillissementen en ontslagen in te dammen.

Vergeleken daarmee is de manier waarop we nu, binnen de maatregelen, Kerst of Oud & Nieuw moeten vieren een luxeprobleem. Daar gaan de geschiedschrijvers uit het laatste kwart van deze eeuw nog heel ironische passages aan wijden.