Waarom spraken de Europese leiders niet op de herdenkingsbijeenkomst?
De herdenking van Nelson Mandela in dat grote WK-stadion is een voorbode van de nieuwe tijd. Uit de hele wereld zijn sprekers uitgenodigd behalve uit Europa. Zelfs Raúl Castro mocht de grote verzoener postuum lof toe zwaaien. Voor een representatief vertegenwoordiger uit ons werelddeel, zoals Barroso of Angela Merkel, die ook een grote rol heeft gespeeld bij de maatschappelijke ommekeer van een heel land, was geen plaats.
Je kunt daar van alles achter zoeken. Komt het omdat het ANC Europa uiteindelijk toch als het toevluchtsoord ziet van de laatste kolonialisten? Kan de overheersende partij in Zuid-Afrika nu vader dood is vrijelijk haar afkeer tonen van Europese blanken? Hebben de Europese landen teveel boter op hun hoofd als het gaat om ondersteuning van het apartheidsregime? De komende dagen zullen we zulke uitleg veel te horen krijgen en wellicht vooral het zwart-racisme-element dat natuurlijk gefundenes Fressen is voor populistisch rechts.
De echte reden is anders. Met koning Willem-Alexander zat een massa Europese hoogwaardigheidsbekleders in het stadion. Zij mochten erbij zijn maar moesten wel hun mond houden. Waarom? Omdat zij niet belangrijk genoeg zijn. Wie vanuit Gauteng naar de wereld kijkt, ziet daar in het noorden een schiereiland van Azië liggen, bestaande uit een groot aantal staatjes die erg met zichzelf bezig zijn en kennelijk in moeilijkheden verkeren. De groeipolen van de wereld bevinden zich elders. Daarom spreekt Dilma Roussef, president van Brazilië wel. Ze weet waar ze over praat want ze is zélf heftig gemarteld. We mogen blij zijn dat president Dilma de dochter is van Bulgaarse emigranten. Zo staat Europa toch nog een heel klein beetje op het podium.
In de eenentwintigste eeuw wordt Europa een quantité negligable . Het verliest aan belang. Het raakt langzaam maar zeker achterop. Er is maar één manier om dit tij te keren: nauwe samenwerking in een sterk gedemocratiseerde Europese Unie met een economisch bestel dat is gebaseerd op vernieuwing, werkzekerheid en kansen voor iedereen om iets van het leven te maken: het continent van kapitalisme mét gerechtigheid. Anders trekken de Europese landen elkaar onder water. Stof tot nadenken voor alle Europese leiders, die dinsdag naar die eindeloze reeks speeches moesten luisteren en netjes moesten blijven zitten.