Komt de waarheid ooit boven tafel?

Nu de onderzoeksmissie naar de gecrashte MH17 in Oekraïne echt gestopt lijkt te zijn, beginnen veel politieke partijen zich af te vragen of de missie wel geslaagd is en of het onderzoek ooit nog goed afgerond kan worden.

Maandag kregen Kamerleden te horen dat de onderzoeksmissie pas na de lange Oekraïense winter hervat kan worden. Daardoor ontstond voor het eerst wrevel over of het onderzoek op de rampplek wel stil moet komen te liggen. De experts hebben de rampplek met wrakstukken niet kunnen bereiken. Ook bleek maandag dat het internationale feitenonderzoek door de Onderzoeksraad voor Veiligheid alleen wordt voortgezet vanuit Den Haag.

“Komen we nog wel achter de waarheid?”, vroeg PVV’er Martin Bosma. “Terwijl er nog zoveel losse eindjes zijn.” GroenLinks-fractievoorzitter Bram van Ojik benadrukte dat de toekomstige repatriëringsmissie steeds moeilijker wordt als de experts lange tijd van de rampplek weg blijven. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt vroeg zich ook af of het toch niet nodig is de brokstukken van de MH17 razendsnel te bergen, zodat ze als bewijsmateriaal kunnen dienen.

De opbouw van de Russische troepen bij de Oekrainse grens heeft een grote rol gespeeld bij het staken van de missie, zo bleek maandag. Rutte was eerder nog vaag over die stelling. “De Russische troepenopbouw bij de grens was een belangrijk punt van zorg”, vertelde Wim Geerts (directeur-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken).

Tijdens het onderzoek is er bewust niet gekeken naar de oorzaak van de crash uit angst voor de reactie van pro-Russische separatisten. Dat zei commandant op de rampplek Kees Kuijs maandag in Nieuwsuur. Als de onderzoekers de crashoorzaak hadden willen onderzoeken, had dat direct gevolgen gehad en was de OVSE is gevaar gekomen, aldus Kuijs. De commandant meent dat ze ‘consequent moesten doen waar ze voor waren gekomen’. 

Alle andere zaken die we daar zouden doen, zou de fragiele verhouding tussen de OVSE en de rebellen in gevaar brengen en dus ook mijn mensen in gevaar brengen. U kunt dus van mij aannemen: we hebben er alleen naar menselijke resten en persoonlijke bezittingen gezocht”, zei hij.

Commandant der Strijdkrachten, generaal Tom Middendorp noemde de hele repatriëringsmissie “balanceren op een slap koord”. “We zagen de veiligheidssituatie verslechteren, en dat werd ook bevestigd door de plaatselijke bevolking en de veiligheidsdiensten. Zo was er een toenemend risico op de gijzeling van experts door de seperatisten.”

De Nederlandse onderzoekers hebben met name in het zuidelijke gebied van de rampplek ter grootte van 60 kilometer gezocht naar stoffelijke resten en persoonlijke eigendommen. In totaal is maar twintig uur gezocht. Tot de andere delen van het rampgebied kregen de onderzoekers geen toegang of die gebieden bleken te onveilig. Toch meent Gerard Bouman van de nationale politie dat het merendeel van de stoffelijke overschotten en persoonlijke bezittingen in Nederland is beland.

AD: Zoektocht MH17 wekt wrevel in parlement Nieuwsuur: Team afgebroken missie MH17 terug