Kerstshoppen is goedkoper met het brein van een aap

Den mededeling dat wij van de apen afstammen komt niet als een verrassing, hoewel menigeen liever iets anders gelooft om nog een beetje gevoel voor eigenwaarde te behouden. Heus, het werk van Frans de Waal is verhelderend. Apen en mensen delen verdraaid veel overleefstrategieën en zijn beiden groepsdieren bij wie samenwerking en empathie een cruciale rol speelt. Er is echter een groot verschil: apen laten zich niet zoals mensen voor de gek houden als het op de aanschaf van dure merkartikelen aankomt.

Mensen raken gemakkelijk verward en denken dat dure wijn beter is, dure medicijnen beter werken en dat het label Dolce & Gabana staat voor betere smaak. Apen niet dus.

De onderzoekers van de Yale Universiteit deden de onderzoeken met Kapucijnerapen. Maar ja, hoe onderscheiden die nu een ‘Zeemannetje’ van een D&G? Het was niet het eerste onderzoek dat psycholoog Laurie Santos deed met Kapucijneraapjes. Ze weet er echt wel iets van af en had al ontdekt dat Kapucijneraapjes met mensen allerlei economische vooroordelen delen: hekel te verliezen, irrationeel als het op risico nemen aankomt en het rationaliseren van beslissingen. Hoe ze dat nu heeft kunnen onderzoeken is voor mij een raadsel en ik was ook erg sceptisch over de merkartikelen.

Er werden vier experimenten ingericht waarbij een soort primitieve markt werd gecreëerd waar nieuwe hapjes werden geïntroduceerd. Wilden de Kapucijneraapjes het ruilen tegen wat ze zelf aan voedsel hadden en wat hadden ze er dan voor over. De aapjes bleken de prijsverschillen te begrijpen, maar als er producten op die markt kwamen die veel ‘duurder’ waren, weigerden ze om daarin te trappen. “Hou maar zelf”, leken de aapjes te denken, iets wat wij ook vaker zouden moeten doen.

Ter verdediging van mensen voert Santos aan dat mensen in ingewikkeldere markten leven en dat dit het gedrag van mensen bepaalt. Wat heet: alles in een mensenleven is markt en alles wat we bekijken op onze schermen probeert de waarde van wat er op de markt is, duidelijk te maken. Wacht maar Kapucijneraapjes tot jullie ook zo’n ‘geavanceerde markt’ hebben, dan komen jullie nog wel terug op die primitieve ideeën over de waarde van producten.

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht