Kabinet: geen actie in Kobani

De Amerikaanse minister van Defensie, Chuck Hagel, heeft Nederland bedankt voor de deelname aan de missie in Irak. Minister van Defensie, Jeanine Hennis, was dinsdag op bezoek in het Pentagon. Hagel zei niet alleen blij te zijn met de Nederlandse inzet van F-16’s, maar ook het trainen van Iraakse soldaten door Nederland, de hulp aan Syrische vluchtelingen en de NAVO-missie in Afghanistan. Hagel hoopt dat Nederland, trouwe bondgenoot die we zijn, ook in Syrië mee wil vechten. Vooralsnog is dat echter geen optie, omdat er geen volkenrechtelijk mandaat voor is, alhoewel de situatie in de stad Kobani steeds nijpender wordt en om ingrijpen vraagt.

Updates onderaan

Kobani, de Koerdische stad in Syrië, dreigt in handen te vallen van de Islamitische Staat (IS). Al drie weken wordt de stad, ook wel bekend als Ayn Arab, belegerd door IS-strijders. De Syrië-gezant van de Verenigde Naties, Staffan de Mistura, roept de internationale gemeenschap dan ook op om íets te doen en te helpen bij de verdediging van Kobani. Het lijkt slechts een kwestie van tijd voordat IS de stad inneemt, alleen de Verenigde Staten en een aantal Arabische bondgenoten voeren luchtaanvallen uit op IS-doelen rondom de stad.

De Tweede Kamer debatteert donderdag over de situatie in Kobani en de opties die Nederland heeft om te hulp te schieten. Eerder waarschuwde de Turkse president Erdogan al dat Kobani ‘dreigt te vallen’. Dat schrijft dagblad Trouw. Nog voordat het debat kan plaatsvinden moet het kabinet de Kamer al in een brief informeren over hoe het de situatie in Kobani inschat en hoe Nederland zich mogelijk kan inzetten voor de Koerden.

Het zijn vooral de christelijke partijen die aandringen op ingrijpen in Kobani. Zo vindt CDA-buitenlandwoordvoerder Pieter Omtzigt dat Nederland voorop zou moeten lopen en moet aandringen op actiever ingrijpen. ChristenUnie, SGP en D66 zijn wat realistischer: zij beseffen dat militair ingrijpen op dit moment geen optie is vanwege het gebrek aan een mandaat, maar hopen wel op andere opties.

Doden bij demonstraties in Turkije In Turkije zijn zeker veertien mensen om het leven gekomen bij demonstraties. Ten minste veertien mensen zijn gedood toen de politie slaags raakte met demonstranten, die meer actie eisen tegen IS in Kobani. Volgens persbureau AP kwamen acht mensen om het leven in de oostelijke stad Duyarbakir en vielen er vier slachtoffers in andere steden in het oosten. Turkije heeft in vijf steden een avondklok ingesteld, waaronder in Diyarbakir.

In heel Europa komen Koerden bijeen om te demonstreren tegen de opmars van IS in Kobani. Zo wisten in Brussel zo’n vijftig demonstranten dinsdag het Europees Parlement binnen te komen, waar ze werden ontvangen door president Martin Schulz. Hij beloofde hen de zaak met de NAVO en EU-leiders te bespreken. Maandagavond wist een groep protesterende Koerden de Tweede Kamer binnen te dringen, maar ook in andere Europese steden gaat men massaal de straat op.

Trouw schrijft dat kabinetspartij VVD hoopt dat de situatie in Kobani ertoe zal leiden dat coalitiepartner PvdA toch overstag gaat en ingrijpen in Syrië zonder VN-mandaat goedkeurt.  De krant schrijft dat, mocht IS inderdaad overgaan tot genocide, dat een opening zal zijn voor de sociaal-democraten om iets te doen. Trouw:

De sociaaldemocraten hechten aan een volkenrechtelijk mandaat, maar laten ruimte open om bij een genocide ook zonder mandaat van de VN-Veiligheidsraad in te grijpen.

Volgens buitenlandwoordvoerder Michiel Servaes is het recht rond humanitaire interventie in beweging. Grote steun in de internationale gemeenschap voor een actie gericht tegen genocide zou reden kunnen zijn om een Russisch of Chinees veto in de Veiligheidsraad te negeren.

Update 23.00 uur: Het kabinet ziet geen ruimte voor actie in Kobani. Dat schrijft het kabinet woensdagavond in een brief aan de Tweede Kamer. In een dergelijke noodsituatie kan weliswaar militair worden ingegrepen – ook zonder een resolutie van de VN-Veiligheidsraad – maar bij een ”dergelijk vergaand politiek besluit” is het kabinet van mening dat de internationale gemeenschap eensgezind moet optreden. Die eensgezindheid is er niet, aldus het kabinet. Wel wordt de situatie in Kobani ”bijzonder zorgelijk” en “de humanitaire nood zeer groot” genoemd.

Lees ook op Joop:  Nederlandse F-16’s bombarderen IS in Irak

Trouw: Defensieminister VS bedankt Nederland voor missie IS Trouw: Kamer wil snel hulp voor door IS belegerd Kobani NRC: Veertien doden bij Koerdische demonstraties in Turkije