Het shariahuwelijk waar Leefbaar Rotterdam zich druk om maakt

In Rotterdam is enig gedoe ontstaan over het huwelijk volgens de sharia. Collegepartij Leefbaar Rotterdam, een creatie van Pim Fortuyn, wilde van B&W weten, hoeveel shariahuwelijken er in de stad werden gesloten waarbij men er voor het gemak maar van uit ging dat dit ook wel gedwongen huwelijken zouden zijn tenzij het tegendeel was bewezen. Raadslid Tanya Hoogwerf gelooft zelfs dat je onder een shariahuwelijk via de rechter alleen met de grootste moeite af kunt komen. De gemeente had geen idee hoeveel shariahuwelijken er werden gesloten. Dat is een kwestie van gissen. Men is wel in gesprek met allerlei organisaties over de problematiek, zo schrijft het Algemeen Dagblad.

Wet eenduidig Dat gesprek kan dan kort zijn. De wet is buitengewoon eenduidig. In Nederland dient het burgerlijk huwelijk aan dat in de kerk vooraf te gaan. Daarom rijden gelovige stelletjes altijd eerst naar het stadhuis en dan pas naar de kerk. Het idee komt van Napoleon, die niet wenste dat religieuze huwelijksceremonieën tot juridische gevolgen zou kunnen leiden.

Koning Willem I was het daar hartelijk mee eens – net als trouwens met de hele wetgeving van de inmiddels gevallen keizer – en daarom geldt die regel nog steeds. Een geestelijke die een kerkelijk huwelijk sluit voordat het echtpaar op het stadhuis geweest is, riskeert een boete van 3900 euro. Bij herhaling kan hij de petoet in draaien.

Er is wel eens op hoog niveau over nagedacht om dit onderdeel van de huwelijkswetgeving af te schaffen. Bijvoorbeeld rond 1990 maar toen waren het juist de katholieke bisschoppen die een tégen lieten horen. Ze lieten het liever aan de staat over om te bepalen of wel aan alle wettelijke voorwaarden voor een huwelijk was voldaan. De overheid heeft alle tijd om na te gaan of het wel zuivere koffie is. Je moet immers een paar weken voor het echte huwelijk aan het loket verschijnen om in ondertrouw te gaan.

Nare repercussies B&W van Rotterdam dienen om te beginnen alle religieuze gemeenschappen van de stad de wet nog eens voor ogen te houden en de sancties die op overtreding staan. Dat is geen overbodige luxe want het barst tegenwoordig van de nieuwe moskeetjes en ook christelijke kerken (vaak van Afrikaanse oorsprong) in de stad. De conclusie is duidelijk: wie volgens de sharia wil trouwen, moet eerst langs het stadhuis. En anders volgen er nare repercussies. Ook moet duidelijk zijn dat een illegaal gesloten huwelijk geen enkele rechtskracht en betekenis heeft. Wie niettemin onder druk gezet wordt op grond van zo’n verbintenis, heeft recht op alle mogelijke ondersteuning door overheid, politie en justitie. Op de gemeente Rotterdam rust de plicht om dat in tal van talen en op tal van wijzen bekend te maken. Anders verzaakt zij haar plicht.

Bescherming Dat heeft te maken met het feit dat die shariahuwelijken in tal van landen, zoals bijvoorbeeld Pakistan, wél erkend worden. Daar hoort dan in het algemeen ook bij dat een man de scheiding gemakkelijk kan uitspreken maar een vrouw niet. Een vrouw die aan een shariahuwelijk ontsnapt, kan dan ook in grote moeilijkheden komen als zij een land bezoekt waar ze op echtbreuk kan worden aangesproken. Dat is natuurlijk hinderlijk maar daar valt overheen te komen.

Ernstiger is de sociale druk die sommige gemeenschappen uitoefenen op vrouwen die een sharia-huwelijk aan de laars lappen. Ook hier dient de overheid op niet mis te verstane wijze partij te kiezen voor de vervolgde echtgenote. Door de daders actief wegens bedreiging op te sporen en te vervolgen, door mensen die door zulke terreur getroffen worden, te beschermen.

Slachtoffers van zo’n informeel huwelijk moeten altijd weten dat de staat klaar staat om hen veiligheid te bieden. Dat zij worden opgevangen. Dat zij niet lastig gevallen worden door buurtbemiddelaars of afgepoeierd worden aan het politiebureau. Dat opvang gegarandeerd wordt. Dat er desnoods bescherming komt zoals Wilders die ook krijgt. Wie dat overdreven vindt, leze artikel 1 van de grondwet over het gelijk behandelen van mensen op het grondgebied der Nederlanden in gelijke omstandigheden.

Uiteraard kan het niet zo zijn dat een buitenlandse echtgenote die hier gescheiden is, op grond van de vreemdelingenwetgeving wordt uitgewezen naar een land dat haar zeker zal vervolgen. Het maakt niet uit wat het kost. Dat komt allemaal voor rekening van de belastingbetaler want die heeft alleen maar profijt van een pro-actief en consequent optredende rechtsstaat. Desnoods moeten de gemeentelijke belastingen maar met een paar centen omhoog. De eerste stap is echter consequent handhaven van het verbod op het sluiten van huwelijken voordat op het stadhuis een boterbriefje is gehaald. Dit alles lijkt me een adequate reactie op de vrees van het raadslid Tanya Hoogwerf.

Misschien moeten de raadsleden van Leefbaar Rotterdam eens een uitstapje maken naar Parijs om daar in de Dôme des Invalides te buigen voor het graf van Napoleon Bonaparte. De keizer wees immers als eerste de weg.

Lees hier een interessante masterscriptie over de Nederlandse huwelijkswet van de hand van Chryssie Heijstek.