Het koninkrijk van Mag Niet

Toen ik een jaar of veertig terug door het armzalige Spanje van Franco reisde, was het ook zo. Ik vond onderdak bij particulieren onder wie een Republikeinse veteraan die in zijn donkere appartement een paar kamertjes verhuurde aan toeristen. Zo deed je interessante ontmoetingen op. Het was een prima manier van wat tegenwoordig budget travel schijnt te heten. Volgens de Volkskrant van donderdag is deze manier van kamers verhuren aan een grote comeback bezig in Nederland.

Via websites vinden backpackers en andere toeristen met een smalle beurs de adresjes. Het aanbod neemt toe. Dat was in de crisis van de jaren dertig eveneens het geval.Toen zag een groeiend aantal mensen zich gedwongen om pensiongasten in huis te nemen – voor de jeugd: dat zijn vaste kamerbewoners die ook drie maaltijden per dag krijgen – anders konden ze de woonlasten niet betalen. Dat zit er blijkens de Volkskrant van donderdag nu ook achter. Er komt een kamerverhuurder aan het woord die veel minder marketingopdrachten heeft en zo het hoofd boven water houdt.

Het verhuren van een deel van je woning is een uitweg als je inkomen sterk daalt, zoals de afgelopen jaren talloze ZZP-ers is overkomen. Als de boven ons gestelden, na de verkiezingen van 12 september overleefd te hebben, besluiten dat wij luie burgers geactiveerd moeten worden door het bekorten van de WW tot een jaar, dan zal het aantal Nederlanders in acute financiële moeilijkheden sterk toenemen. Velen zullen proberen iets te verdienen met hun eigen woning, omdat anders huur- en hypotheekschulden dreigen.

Maar dat – zo leert ons de Volkskrant – gaat zomaar niet. Zo stelt de gemeente Amsterdam strenge eisen aan mensen die kamers voor minder dan een week verhuren. Duurt het verblijf van een week tot een half jaar, dan zijn de eisen niet zo streng.

Het is echter niet alleen de overheid die de bijverdiener in de weg zit. De meeste banken blijken het van hun hypotheeknemers ook niet zomaar toe te staan, waaruit weer blijkt hoe betrekkelijk het begrip “eigendom” is voor de gemiddelde huizen-“bezitter”. Ook woningbouwverenigingen staan het niet toe. Het Amsterdamse Ymere maakt zelfs actief jacht op huurders die het wagen om betalende gasten op te nemen. Dat vindt de directie misbruik van gesubsidieerde woonruimte. Dit principe is blijkbaar belangrijker dan de garantie dat huurders aan hun financiële verplichtingen kunnen voldoen. 

Tenslotte moeten we de buren niet onderschatten, de onder zogenaamde overlast gebukt gaande verklikkers. Het is dan ook niet verstandig om in je directe omgeving aan de grote klok te hangen dat je kamers verhuurt. Voor je het weet, heb je allemaal gelazer en is de financiële ondergang nabij.

Zo zien wij dat een samenleving die op steeds schrillere toon van haar burgers eist dat zij “zelfredzaam” zijn, onmiddellijk stokken tussen de benen werpt van wie daadwerkelijk aan die oproep gehoor geeft. Overheid, lastige buren, banken en woningbouwcorporaties staan eendrachtig klaar om een functioneel verdienmodel de nek om te draaien. Aangezien steeds meer dossiers onderling worden verbonden – ook die van de fiscus – ben je dan wel gedwongen om het zwarte circuit in te gaan als je inkomen fataal daalt en kamers verhuren de enige manier is om je hoofd boven water te houden. Dit blijft het Koninkrijk van Magnitia. Zelfs Franco deed destijds niet zo moeilijk.