'Gemeente mag burger bespieden met drones'

In de toekomst wordt het, als het aan minister Ivo Opstelten ligt, voor gemeenten mogelijk om onbemande vliegtuigjes, de zogenoemde drones, in te zetten. Met de drones kunnen bewoners en bezoekers van gemeenten in de gaten gehouden worden, zonder dat er direct mankracht aanwezig hoeft te zijn. Het plan maakt onderdeel uit van een wetsvoorstel van de minister om de mogelijkheden van cameratoezicht uit te breiden. Dat meldt Metro.

Tot nu toe werden de drones alleen bij hoge uitzondering ingezet. Ter opsporing of om bijvoorbeeld mensenmassa’s bij evenementen in de gaten te houden. Dat moet in de toekomst makkelijker worden. Ook regulier cameratoezicht moet wat Opstelten betreft minder ingewikkeld zijn. Als het aan Opstelten ligt, worden camera’s in de toekomst razendsnel ingezet, zonder dat de gemeenteraden daar dagen over moeten vergaderen.

Opstelten schrijft:

Vliegend cameratoezicht en handcamera’s gedragen door bijzondere opsporingsambtenaren zijn niet uitgezonderd van de reikwijdte van het wetsvoorstel […] Het is niet mogelijk om in gebieden waar een verhoogde kans op verstoring van de openbare orde doorlopend aanwezig is, constant mankracht in de vorm van politieambtenaren of boa’s, in te zetten. Tegelijkertijd kan het wel noodzakelijk zijn om, in het belang van de handhaving van de openbare orde, in die gebieden door middel van de inzet van camera’s toezicht te kunnen houden als op dat moment geen politieambtenaren of boa’s aanwezig zijn.

Op 12 september buigt de Tweede Kamer zich samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten over de flexibelere inzet van camera’s. Liane ter Maat van VNG zegt in Metro te hopen dat gemeentes zorgvuldig met de drones om zullen gaan. Ter Maat:

Dat zal de 12de ook een punt van discussie zijn. Burgemeesters zullen bepaalde bevoegdheden krijgen. Wat ons betreft moeten er duidelijke regels komen. Eén helder kader waarin de inzet van drones wordt geregeld. Maar ze zijn er nu eenmaal, daar kunnen we niet omheen.

Ook het College ter Bescherming Persoonsgegevens houdt de ontwikkelingen nauw in de gaten. Een woordvoerster laat weten dat de inzet van drones duidelijk moet worden gecommuniceerd aan het publiek en nooit op privé terrein mag worden ingezet.

Update 14:15

GroenLinks Tweede-Kamerlid Liesbeth van Tongeren ziet het plan totaal niet zitten: “Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie begeeft zich met deze ‘flexibilisering’ van het cameratoezicht op een hellend vlak. De fundamentele bezwaren zijn enorm, want waar trek je de grens tussen het publieke en privédomein? Zo’n drone vliegt, naar ik aanneem, ook weleens ‘per ongeluk’ voor iemands raam of boven iemands tuintje.

Maar ook praktisch stapt minister Opstelten wel erg gemakkelijk heen over het feit dat elke vorm van cameratoezicht valse veiligheidsgevoelens voedt. Bijna elke vierkante centimeter kan tegenwoordig in de gaten worden gehouden, maar uiteindelijk is het zaak om politie dáár beschikbaar te hebben waar het nodig is. De betreurenswaardig lage pakkans in Nederland, zeker bij de misdrijven waar burgers écht last van hebben, toont aan dat politie en justitie daarin falen.

Update 15.20

Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft inmiddels op haar website een reactie geplaatst op de berichtgeving in Metro. Het ministerie schrijft:

Het ministerie van Veiligheid en Justitie herkent zich niet in de suggestie van dagblad Metro dat minister Opstelten met drones (met camera’s uitgeruste, onbemande vliegtuigjes) burgers wil bespieden. Het is absoluut niet zo dat burgemeesters straks willekeurig en ongecontroleerd burgers kunnen bespioneren.

Gemeenten kunnen drones in de toekomst inzetten om effectief en gericht op te treden tegen verstoring van de openbare orde in probleemgebieden. De inzet van drones kan bijvoorbeeld noodzakelijk zijn als er grote mensenmassa’s bijeen zijn in de publieke ruimte. Met drones kan dan vanuit de lucht worden gevolgd hoe groepen mensen zich binnen een bepaald gebied verplaatsen. Zo kan worden voorkomen dat de openbare orde in gevaar komt doordat te veel mensen op hetzelfde moment bij elkaar komen. Drones worden nooit zomaar ingezet. De inzet van camera’s moet proportioneel zijn. Daarbij wordt natuurlijk rekening gehouden met de specifieke omstandigheden en de persoonlijke levenssfeer.

Metro: Gemeentes mogen met vliegtuigjes spioneren

cc-foto: Don McCullough