Exit quotummeisje Kroes

Is Nederland een bananenrepubliek waar een select gezelschap van politiek gebonden lieden elkaar de topbaantjes toeschuift? Die indruk zou je kunnen krijgen als je naar het benoemingenbeleid voor topfuncties kijkt. Europees Commissaris Neelie Kroes lijkt tegen dat beleid te willen protesteren met haar opmerking in het televisieprogramma Buitenhof dat ze ‘door partijpolitieke overwegingen’ bij het Nederlandse kabinet niet zal worden voorgedragen voor een tweede termijn in Brussel. Uit haar mond klinkt die kritiek echter hoogst ongeloofwaardig.

Partijpolitieke benoemingen zijn in Nederland aan de orde van de dag. Niet alleen burgemeesters en Commissarissen der Koningin worden benoemd naar politieke kleur, ook bij de ambtelijke top en internationale functies zoals Europees Commissaris speelt de partijpolitieke achtergrond een belangrijke rol. Partijen houden zelf het evenwicht in de gaten. Het ANP citeerde vorige week een anonieme PvdA’er die liet weten dat het CDA nu de Europees Commissaris mag leveren. De PvdA is immers al oververtegenwoordigd bij de burgemeesters van de grote steden en ze heeft ook de vicevoorzitter van de Raad van State en de voorzitter van de Algemene Rekenkamer geleverd, aldus de bron.

Politieke partijen zijn vooral bij machte baantjes te verdelen als ze regeren. Zo gingen topbanen bij internationale organisaties als EU, NAVO, VN en Wereldbank naar respectievelijk de ex-bewindslieden Bolkestein, De Hoop Scheffer, Lubbers en Melkert. Ook bij belangrijke adviesorganen zoals de Raad van State en de Sociaal Economische Raad struikel je over leden van de politieke nomenclatuur. De SP heeft politieke benoemingen altijd gehekeld maar stond daarin steeds alleen. Ook de VVD van mevrouw Kroes heeft tot op heden volop meegedaan aan die vriendjespolitiek.

Zo ben ik niet vergeten dat de VVD’ers Frits Bolkestein (Europese Commissie), Annemarie Jorritsma (burgemeester Almere), Hans Hoogervorst (Autoriteit Financiële Markt), Henk Kamp (Commissaris Antillen), Monique de Vries (dijkgraaf) en Gerrit Zalm (ABN-AMRO)na hun loopbaan in Den Haag via politieke benoemingen aan hun post kwamen. Neelie Kroes kwam zelf overigens ook op die manier aan haar commissariaat bij de Europese Unie; via politieke vriendjes. Maar tevens omdat ze vrouw is. ‘President Barroso wilde 7 of 8 vrouwen van de destijds 25 commissieleden. Ik ben zo’n quotummeisje’ zei Kroes vorig jaar in de Ridderzaal. Neelie Kroes heeft dus zelf volop geprofiteerd van de vriendjespolitiek die ze nu ter discussie stelt. Dat maakt die kritiek bijzonder ongeloofwaardig. Hoe goed ze haar werk als Eurocommissaris ook gedaan mag hebben, het is dezelfde vriendjespolitiek die nu haar vertrek bepaalt.