Onderzoek wijst uit: Politierechters straffen verdachten met buitenlands uiterlijk strenger dan Nederlander
Uit een (observatie) onderzoek van drie criminologen van de Universiteit van Leiden blijkt dat politierechters verdachten met een buitenlands uiterlijk harder straffen dan Nederlanders. Dat meldt NRC Handelsblad in de papieren editie van woensdag. Zo hebben verdachten met een buitenlands uiterlijk vijf keer hogere kans op onvoorwaardelijke celstraf dan Nederlanders, in plaats van een werkstraf of boete.
Volgens de criminologen hebben verdachten met een buitenlands uiterlijk zelfs een twintig keer hogere kans op een vrijheidsstraf dan Nederlanders. De uitkomst van het onderzoek onderschrijft de hypothese van de onderzoeker. De onderzoekers verwachtten dat negatieve stereotypering, vooral bij beslissingen onder tijdsdruk zoals bij de politierechter, de kans op een zwaardere straf zou vergroten. Waarom er zo’n groot gebrek aan rechtsgelijkheid is, is niet helemaal duidelijk. NRC schrijft hierover:
Er kan sprake zijn van ‘onbewust gebruik’ van negatieve stereotypen door rechters. Bijvoorbeeld omdat buitenlanders al zijn oververtegenwoordigd in de misdaad en de gevangenispopulatie. Wie geen Nederlands spreekt kan op de zitting zijn gevoelens niet uitdrukken. Het contact met de rechter is dan minder. Ook kan er een praktische reden zijn. Wie geen Nederlands spreekt, kan een taakstraf niet goed uitvoeren omdat daar geen tolken beschikbaar zijn. Maar dat verklaart niet waarom rechters dan niet kiezen voor een hogere boete in plaats van celstraf.
In totaal hebben de onderzoekers 541 zaken geobserveerd. 365 daarvan eindigden in een veroordeling waarbij de dader aanwezig was. 185 daders hadden een Nederlands uiterlijk, 175 een buitenlands. 47 spraken geen Nederlands.