Een film die iedereen zou moeten zien

De Waalse broers Luc en Jean-Pierre Dardenne hebben altijd fantastische titels: La Promesse, Le Silence de Lorna en nu weer Deux Jours, Une Nuit. Dat is kort, helder en suggereert drama. En ook de films zelf zijn zo eenvoudig en doeltreffend, dat het je bijna ontgaat met hoeveel vernuft ze zijn gemaakt.

Neem de openingsscène van Deux Jours, Une Nuit: Sandra wordt gebeld terwijl ze een taart voor haar kinderen aansnijdt. Ze staat met haar rug richting de camera en we horen niet wat er aan de andere kant van de lijn wordt gezegd. Maar aan hoe ze het mesje in haar hand houdt, is te zien dat wat ze te horen krijgt haar wereld doet instorten. Dat is nog eens filmisch vertellen op de millimeter!

Geveld door een burn-out is Sandra maanden weg gebleven van haar werk bij een fabriek in zonnepanelenfabriek. Nu is besloten haar weg te bezuinigen. Alleen als de meerderheid van haar collega’s er voor stemt om af te zien van hun bonus, kan ze haar baan houden. Sandra heeft twee dagen en een nacht om iets te doen wat volkomen indruist tegen haar passieve en verlegen karakter: ze moet één voor één haar collega’s overtuigen voor haar duizend euro in te leveren.

Dit zijn allemaal aardige mensen, die allemaal het geld hard nodig hebben om de eindjes aan elkaar te knopen en allemaal anders op Sandra reageren. Zo wordt een indringend beeld getekend van een middenklasse in crisistijd, waar agressief neoliberaal denken met al zijn perverse prikkels tot is doorgedrongen. Ondanks of misschien juist omdat het gaat om een bonus van een heel bescheiden bedrag, komt de kijker zelf ook te staan voor dit dilemma: wat zou ik doen als ik moest kiezen tussen solidariteit en duizend euro?

Sandra beseft dat ook zij bijdraagt aan deze onmenselijke situatie, door haar collega’s voor dit dilemma te plaatsen. Het vreet aan haar zelfvertrouwen en eigenwaarde. De grootste vraag van Deux Jours, Une Nuit is niet of het Sandra erin zal slagen genoeg mensen te overtuigen, maar wat dit met haar doet. Zal ze terugvallen in een depressie? De film bouwt deze spanning op door te focussen op het expressieve gezicht van de fantastisch acterende Marion Cotillard, als ze niets bijzonderder doet dan door het autoraam leunen om wat zon op te vangen of mee te zingen op Gloria van Them.

Deux Jours, Une Nuit is waarschijnlijk alleen te vinden in arthouses in grote steden. Dit is jammer, want dit is een film die iedereen overal zou moeten zien. De Dardennes behandelen een moeilijk onderwerp, maar de film is beslissend niet deprimerend. Grootse kunst is altijd opwekkend en Deux Jours, Une Nuit is in al haar eenvoud groots.

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook op Twitter