De PvdA durft te weinig te dromen

Het hoort er natuurlijk bij, bijhouden wat andere partijen in de stad willen. Je volgt elkaar altijd wel, maar in verkiezingstijd wil je op iedere vraag een goed antwoord hebben. Stel je voor dat je op straat staat te flyeren en iemand twijfelt tussen jouw partij en een andere, maar je kunt geen antwoord geven op zijn of haar vraag wat nu eigenlijk het verschil is tussen die twee partijen. De nachtmerrie van iedere campaigner. Alsof je weer in groep 8 zit en je tekst vergeet in het afscheidstoneelstuk. Vandaar dat ik het programma van de PvdA maar eens onder de loep genomen heb. Vol verwachting natuurlijk, na de lovende woorden van Rotterdamse PvdA’er Hamit Karakus op tv over zijn eigen verkiezingsprogramma. Veel concrete plannen, en geen pamflet met wensen zoals bij een van zijn concurrenten. Na dat debat was duidelijk dat Karakus de programma’s van zijn concurrent niet had gelezen, maar blijkbaar heeft hij zijn eigen programma ook alleen maar onder zijn kussen gelegd.

Taal Waar je niet omheen kunt als je het PvdA-programma leest, zijn de talloze spel- en stijlfouten. Het lijkt erop dat er helemaal geen redactie plaats heeft gevonden, of het moet zijn geweest met de autocorrect van een iPhone. De eerste fouten vind je al op de tweede pagina van het programma. Dat het niet op de eerste is, komt overigens alleen omdat pagina 1 de coverfoto is. Een ontbrekend woord, een zin waar een woord dubbel in is blijven staan, onlogisch afgebroken alinea’s, verwijswoorden die verwijzen naar iets wat nog niet genoemd is in de betreffende alinea, vergeten spaties tussen zinnen, noem maar op. Ik heb ooit college gehad van een docente die de ingeleverde opdrachten meteen terugstuurde als er een spelfout in zat. Ik denk niet dat de PvdA bij haar ooit geslaagd zou zijn.

Opmaak Ook de opmaak van het document is niet om over naar huis te schrijven. De PvdA heeft er voor gekozen om inhoud en interviews met Rotterdammers af te wisselen. Dat is een aardig idee en had kunnen zorgen voor een tekst die beter leesbaar is en aantrekkelijker voor een breder publiek. Ik heb bepaald geen oog voor visueel ontwerp, maar het komt op mij nogal onrustig over. Wat mij meteen opvalt is dat op sommige pagina’s een witregel wordt gebruikt tussen een interview en het tussenkopje van het volgende interview, maar op andere weer niet. Maar ook de vijftig tinten lichtblauw, de koddige rode balkjes, de cijfers door de tekst heen en het gebruik van kleine lichtblauwe letters op wit zijn niet erg rustgevend. De marges in het programma zijn wat aan de krappe kant – de tekst staat vaak heel dicht bij de plaatjes en gekleurde balken, wat een benauwd gevoel oplevert. Soms lijkt er ook gesmokkeld te zijn met de marges, zoals op pagina 11, waar de tekst bijna tegen de rand van het blauwe kleurvlak aankomt. En hoeveel moeite is het werkelijk om een publieksversie online te zetten in plaats van de versie voor de drukker?

Het programma is onoverzichtelijk en druk door gebruik van veel verschillende kleuren bij elkaar.

Ambitie tonen of voortkabbelen? Maar vooruit, het gaat om de inhoud en niet om de tientallen fouten. Hoe zit het daarmee? Twee zaken vallen me vooral op. Allereerst wil de PvdA vooral met veel dingen doorgaan. De PvdA wil dingen “behouden” en “voortzetten” en meermaals tref je zinnen aan als “de PvdA gaat door op deze ingeslagen weg”. Deels is dat logisch, want als coalitiepartij wil je natuurlijk duidelijk maken dat je verantwoordelijk bent geweest voor beleid uit de afgelopen periode. Je wilt laten zien dat je al iets hebt bereikt, daadkracht hebt getoond, en dat je er tevreden over bent. Dat kun je uitdrukken door te benoemen wat je hebt gedaan en te zeggen dat je op die manier door wilt gaan. Het nadeel is echter dat het weinig ambitieus overkomt.

Soms draaft de PvdA ook erg door over successen. Het gaat nergens over OV – de constatering dat een stad als Rotterdam niet zonder goed OV kan, kun je geen standpunt noemen. Maar de PvdA meldt wel op drie plekken hoe ge-wél-dig het is dat zij gratis OV voor 65+-ers hebben weten te realiseren. In 2007. Gefeliciteerd, zeven jaar geleden een succes behaald en nog steeds trots!

Wensen of daden? Iets anders wat opvalt is dat veel punten worden geformuleerd op een manier waarbij onduidelijk is wie nu precies wat gaat doen. “Armoede wordt bestreden.” Maar hoe, door wie? En uit sommige punten spreekt werkelijk zo weinig actie dat ze de naam standpunt niet eens verdienen:”“Oudere Rotterdammers zetten zich vrijwillig in voor de stad en hun medemens. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan de stad en van hun kennis en levenservaring kunnen onze jongeren nog veel leren. Dergelijk vrijwilligerswerk verdient alle lof, steun en stimulans.” Aardig van de PvdA om complimentjes uit te delen aan oudere vrijwilligers, maar wat hebben ze daar de komende vier jaar aan?

Ook zijn er punten waar het vermoedelijk vaag blijft omdat de raad er niet over gaat. Je kunt wel vinden dat onderwijs beter aan moet sluiten op de arbeidsmarkt, maar zolang de gemeenteraad het lesprogramma niet bepaalt of leerlingen kan dwingen een andere opleiding te doen, kun je het alleen maar vinden. Een beetje voorlichting geven. Of vragen aan mensen die er wel over gaan, zonder garantie. Maar je kunt het niet direct uitvoeren. Overigens, voor alle duidelijkheid, vind ik niet per se iets mis met wensen opnemen in je programma. Soms ga je ergens niet direct over en kun je dat jammer vinden, dan kun je er voor kiezen om aandacht te vragen bij mensen die er wel over gaan. Maar wees daar dan wel eerlijk over.

Soms zijn standpunten waarschijnlijk bewust vaag omdat de PvdA er eigenlijk niet zo veel mee heeft gedaan de afgelopen periode of de gekozen oplossing niet haalbaar bleek. De overkapping van de ‘s-Gravendijkwal is bijvoorbeeld een lange discussie geweest in Rotterdam. Bijna iedereen vindt dat er wat aan de luchtvervuiling gedaan moet worden, maar inmiddels zijn we jaren verder en is het nog steeds een smerige straat. De PvdA schrijft vervolgens: “Overheid, ondernemers en bewoners richten een verkeersonderneming op, waar slimme oplossingen bedacht, onderzocht en geïmplementeerd worden.” Je moet best lef hebben om als grootste partij in de stad een probleem ondanks herhaalde vragen niet op te kunnen lossen en vervolgens de bal terug te kaatsen naar de bewoners.

Groene idealen in de praktijk Lef toont de PvdA ook bij punt 38, waar staat dat er meer groen moet komen. Toen ik in Charlois woonde, waar de PvdA de voorzitter van de deelgemeente leverde, werd er flink bezuinigd op groen. Sterker nog, om te bezuinigen werd in Pendrecht, Oud-Charlois en Zuidwijk groen gerooid en vervangen door gras, omdat het goedkoper was. Zonder overleg met de buurtbewoners, die de PvdA in programmapunt 34 zo belangrijk vindt. Sterker nog, zonder hen überhaupt te informeren dat alle bomen achter hun huis zouden worden weggehaald (ook al zaten daar broedende vogels in en sprongen er beschermde amfibieën tussen de machines vandaan – voor dierenwelzijn hoef je dus niet bij de PvdA aan te kloppen).

Een klacht daarover aan de deelgemeente werd niet beantwoord, evenmin als mijn klacht over het feit dat mijn klacht niet beantwoord werd. Ook loog PvdA-bestuurder Ed Goverde meermaals in de raadszaal, bijvoorbeeld dat hij overlegd zou hebben met De Bomenridders – de aanwezige vertegenwoordiger van deze organisatie was hierdoor zeer verrast – en dat er goed overleg gevoerd zou zijn met de bewoners van mijn straat. De werkzaamheden zijn gelukkig stilgelegd na protest van buurtbewoners uit verschillende wijken.

Niet je afkomst, maar je salaris telt Als het gaat om armoede en werk, hinkt het programma van de PvdA op twee gedachten. Aan de ene kant proberen ze hun sociale gezicht op te houden: kinderen mogen niet opgroeien in armoede, alles voor de werkgelegenheid, etc. Maar aan de andere kant wil de PvdA ook daadkracht tonen en laten zien dat ze ‘misbruik’ aanpakt. Dat leidt tot wonderlijke passages als: “Alle Rotterdammers leveren een bijdrage aan de stad. Dat kan in de vorm van werk en vrijwilligerswerk. Deze maatschappelijke inspanning mag niet leiden tot verdringing van reguliere banen op de arbeidsmarkt. Ook moet zij bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling. Kun je werken en er is werk, dan verwachten we dat Rotterdammers aan de slag gaan.” Wat is het nu, moeten mensen werk doen dat bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling, of moeten ze gewoon pakken wat ze pakken kunnen?

Eerder in het programma staat letterlijk “werk is werk”. Nog opmerkelijker is dat gesteld wordt dat werk de enige manier is om een bijdrage te leveren. In het programma staat ook letterlijk “Iemand kan eventueel vrijwilligerswerk doen als een echte baan niet meteen lukt.” Kortom, de enige bijdrage is werk, en alleen betaald werk is echt werk. Zonder salaris ben je dus gewoon een  loser  die geen maatschappelijke bijdrage levert. Dat je het even weet.

Decentralisatie Natuurlijk is het lastig als jouw partij landelijk keuzes maakt waar je lokaal de wrange vruchten van mag plukken. Hoe ga je daar mee om? Je praat er gewoon niet over. Eén puntje kan er vanaf, helemaal aan het eind, en dat leidt weer tot een wonderlijke spagaat: “Kwetsbare ouderen mogen nooit de dupe worden van de overheveling van zorgtaken van het Rijk naar de gemeente. Lijfgebonden zorg wordt altijd door een professional gedaan. Rotterdam moet de komende jaren meer zorgtaken op zich nemen. Tegelijkertijd wordt hiervoor door het Rijk minder geld ter beschikking gesteld. Het is hierdoor onontkoombaar dat ouderen een nog groter beroep moeten doen op hun directe omgeving.”

Het Rijk. Oh ja, wie zat er ook alweer in het kabinet, deze periode… Even denken… Daarnaast is overduidelijk dat de eerste en de laatste zin met elkaar in tegenspraak zijn. Ouderen mogen er niet de dupe van worden, maar het is wel onvermijdelijk. PvdA Rotterdam klaagt dat er minder geld ter beschikking wordt gesteld, terwijl de taken toenemen, terwijl we op andere websites kunnen lezen dat PvdA voorstander is van de decentralisaties omdat dit efficiënter en goedkoper is en de zorg dan zo lekker dicht bij de burger staat. Dus wat is het nou, kan het voor minder geld of niet? En waarom dat gehuichel over je eigen plannen? Wil de PvdA nu decentralisatie of niet? Is PvdA Rotterdam het oneens met hun landelijke partij, die koste wat kost de plannen erdoor wil rammen en wel nu,  ondanks oproepen van andere partijen om het uit te stellen ?

Conclusie Het programma van de PvdA hinkt op verschillende onderwerpen op twee gedachten, is niet daadkrachtig en bevat punten waar werkelijk geen standpunt in te ontdekken valt, of het bevat standpunten die zo’n open deur zijn dat je je afvraagt waarom ze nog de moeite gedaan hebben er een huis omheen te bouwen. Wie is er bijvoorbeeld tegen goede jeugdzorg? Wie wil er graag onveilige, vieze straten met bange ouderen?

De PvdA heeft al jaren de kans gehad om dingen waar te maken die ze nu beloven. Die banenmachine mocht vier jaar geleden ook al aan. Meer groen beloven terwijl je ondertussen bomen laat kappen en investeringen in cultuur beloven terwijl musea gesloten zijn door de bezuinigingen onder jouw bestuur is niet geloofwaardig. De grote zwakke plek in het verhaal zit bij het negeren van de decentralisatie – ongetwijfeld een pijnlijk onderwerp – terwijl dit juist een van de grootste uitdagingen voor de komende periode is. Maar ook andere onderwerpen ontbreken vrijwel helemaal, zoals bijvoorbeeld dierenwelzijn en concrete standpunten over fietsen en openbaar vervoer.

De PvdA wil ook eigenlijk niet dat je verder zoekt naar hun standpunten, blijkt op de laatste pagina:

De laatste pagina van het PvdA-programma verwijst naar een niet-bestaande pagina.

Dit artikel werd geschreven op persoonlijke titel.