De jongen die opgroeide in een film

Voor wie het verhaal heeft gemist: Boyhood werd geschreven en gefilmd gedurende 39 dagen, verspreid over 12 jaar (tussen 2002 en 2013), zodat het publiek hoofdfiguur Mason kan zien opgroeien van kleuter tot student samen met zijn ouders en zus. Deze aanpak is niet uniek in de filmgeschiedenis. Michael Winterbottom deed iets vergelijkbaars met het hier niet uitgebrachte Everyday, maar dat terzijde. Deze aanpak roept twee vragen op: overschaduwt deze gimmick niet het drama? En geeft het de film een meerwaarde? Tot mijn grote vreugde kan ik antwoorden: nee en ja.

Boyhood heeft geen traditioneel verhaal met een rode draad en een catharsis op het eind. De meeste scènes zijn ook niet conventioneel dramatisch met conflicten en structuren. De film gaat over de ongrijpbaarheid van de tijd. We zien hoe de jaren verstrijken, hoe de wereld verandert, hoe zaken anders lopen dan gepland en hoe mensen daarmee omgaan.

Kleine momenten Het klinkt banaal, alsof je bladert door een fotoalbum, maar door een fotoalbum kun je worden ontroerd en geamuseerd. En dat doet Boyhood ook. Dit is te danken aan regisseur-scenarist Richard Linklater met zijn zowel kritische als humane blik. Hij heeft scherp oog voor kleine momenten die veel uitdrukken over de verhoudingen tussen ouders en kinderen, tussen broer en zus, tussen geliefden en exen.

We zien moeder Patricia Arquette als sterke vrouw die het niet kan laten om steeds weer te vallen voor foute mannen. We zien Ethan Hawke veranderen van flierefluitende, halfaanwezige vader tot iets totaal onverwachts. Dat deze ouders met vallen en opstaan erin slagen hun kinderen op te voeden, maakt deze hele gewone mensen tot helden.

Eerste liefdes Doordat de film is gemaakt zoals hij is gemaakt, voelt het verloop van de tijd als een natuurlijke flow. Terwijl je Mason in zijn lichaam ziet groeien, echtscheidingen, kunst en eerste liefdes ziet ervaren, hoef je nooit te schakelen tussen twee verschillende acteurs die de jongen op verschillende leeftijden spelen. Maar evenmin sta je stil bij het helse karwij dat het moet zijn geweest om deze acteurs twaalf jaar lang telkens weer bij elkaar te krijgen. Daarvoor ben je te betrokken bij de personages.

Mason en zijn familie voelen aan als echte mensen, die je ondanks of juist dankzij hun tekortkomingen graag mag. Dat is iets heel waardevols in film. Ik heb Boyhood uitgekeken met een glimlach en een traan en ga hem heel snel weer opnieuw zien.

Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook op Twitter