De EU kijkt met angst en beven naar Frankrijk

De Europese onmin over Orbán zal in het niet zinken als Marine Le Pen van het extreemrechtse Front National erin slaagt de presidentsverkiezingen in Frankrijk te winnen.

Dat de partij van Viktor Orbán afgelopen zondag de Hongaarse verkiezingen won was vervelend. Vervelend voor al die Hongaren die níet op hem hebben gestemd. En eigenlijk ook vervelend voor degenen die dat wel deden, al zullen ze daar zelf anders over denken. Want ook zij zitten de komende jaren weer opgescheept met een premier die de democratische regels aan zijn laars lapt, lak heeft aan minderheidsstandpunten en -groepen en zich vrij openlijk een vriendje van de Russische leider Vladimir Poetin toont. En het is uiteraard ook vervelend voor de EU, die voortdurend met Orbán overhoop ligt.

Maar de Europese onmin over Orbán zal in het niet zinken als Marine Le Pen van het extreemrechtse Front National erin slaagt de presidentsverkiezingen in Frankrijk te winnen. Want Hongarije is – met alle respect – een decentraal gelegen voormalig Oostblokland met nog geen tien miljoen inwoners. Bij EU-bijeenkomsten speelt het dan wel vaak de rol van dwarsligger, maar het bevindt zich zeker niet in een leidende positie. Frankrijk daarentegen is in oppervlakte de grootste lidstaat van de EU en in politiek opzicht op zijn minst de nummer twee. 

Zoals iedereen weet die enige tijd in Brussel heeft doorgebracht bepalen de Fransen, samen met de Duitsers, welke koers de unie zal varen. De andere 25 EU-landen hobbelen daar in feite achteraan. Op Europese toppen vormen de Duitse bondskanselier en de Franse president vrijwel steeds het middelpunt. Zijn zij het samen eens, dan heeft de rest het nakijken. Nou ja, misschien is dit wat scherp gesteld, maar heel erg overdreven is het allerminst.

En dan zou Frankrijk plotsklaps vertegenwoordigd worden door iemand die een paar jaar geleden nog uit de EU wilde stappen? Het is waar, Le Pen heeft toen ze in 2017 smadelijk de presidentsverkiezingen verloor een enorme zwenking gemaakt. Ze is nu vóór de EU en de euro. Maar wat belet haar om komende jaren opnieuw 180 graden te draaien? In haar verkiezingscampagne van vijf jaar terug liet ze nog bij elk optreden weten dat ze een voorstander was van een Frexit (Frankrijk uit de EU). Ze wilde daarover een referendum organiseren. Ik denk dat die volksraadpleging in Brussel met angst en beven gevolgd zou worden.

Hoe kan Le Pen trouwens samenwerken met haar Duitse counterpart, Olaf Scholz? Dat is een sociaaldemocraat, iemand met wie Front National helemaal niets te maken wil hebben (en omgekeerd).

Dat Le Pen de Franse verkiezingen wint is niettemin beslist niet uitgesloten. Volgens de peilingen zit zij de huidige Franse president Emmanuel Macron op de hielen. In sommige polls is het verschil inmiddels wel heel klein. Morgen vindt de eerste ronde plaats, waarbij bepaald wordt welke twee partijen het op 24 april tegen elkaar opnemen. Dat zijn, als er niet iets heel geks gebeurt, Front National en La République en Marche (De Republiek Voorwaarts, een D66-achtige partij) van Macron.

Aanvankelijk leek het erop dat die met gemak zou winnen, maar door een onverhoedse tussensprint heeft Le Pen nu ook goede kansen. Mogelijk heeft ze baat gehad bij het feit dat Eric Zemmour een van de deelnemers is. Die is zo radicaal rechts, dat Le Pen in de ogen van veel kiezers salonfähig is geworden. De lijsttrekker van Front National profiteert bovendien van de teugelloze inflatie, waaraan Macron weliswaar niets kan doen, maar waarvan hij wel de schuld krijgt. Volgens een groeiende groep kiezers hebben vooral de ‘rijken’ belang bij zijn beleid.

Dat Le Pen tot voor kort zonder enige terughoudendheid een Poetin-fan was, heeft ze bekwaam weten weg te moffelen. Voor de EU is dat een reden te meer om te hopen dat zij nooit en te nimmer de volgende president van Frankrijk zal worden.