De ene fairtrade-letter is de andere niet

Uit onderzoek van Questionmark, zaterdag gepresenteerd in het tv-programma Kassa, blijkt dat keurmerken zoals Fairtrade en UTZ niet op elke chocolade hetzelfde betekenen. Het bureau testte honderd letters met keurmerken, maar ontdekte dat geen enkel keurmerk de risico’s op mensenrechten en milieubelasting volledig kan wegnemen.

De ene Fairtrade-letter is de andere niet

Alle letters van Tony’s hebben een Fairtrade-keurmerk en een deel heeft ook een UTZ-keurmerk. Merken waaronder Verkade, Albert Heijn Puur & Eerlijk en Excellent, en Plus Appetit hebben die keurmerken ook, maar scoren toch lager in de duurzaamheidstest. Het verschil zit hem volgens de instanties die de keurmerken verstrekken in wat het bedrijf zelf doet om nog beter voor haar boeren te zorgen. De keurmerken stellen bepaalde eisen aan de chocolade: die moet kinder- en slavenarbeidvrij zijn en de boeren moeten een eerlijk loon krijgen.

Maar de keurmerken maken de cacaoketen niet volledig transparant, zegt Questionmark: een bedrijf dat gecertificeerde cacao inkoopt, weet weliswaar dat deze aan minimum duurzaamheidseisen voldoet. Het bedrijf weet echter niet van wélke boer de cacao komt, en kan ook geen maatregelen nemen om diens omstandigheden verder te verbeteren dan wat het keurmerk doet.

Bedrijven die daar uit eigen beweging achteraan gaan, zoals Tony’s Chocolonely, scoren hoger in de test. Ook doen zij extra inspanningen zoals deelname aan mensenrechtenprogramma’s van lokale NGO’s en laat zij dit toetsen door onafhankelijke instanties. 

Groene Sint

Van 2009 tot 2012 voerde Oxfam Novib campagne met de Groene Sint. De organisatie wilde alle chocoladeletters van een keurmerk voorzien en dat pakte goed uit, want alle 100 geteste letters hadden een keurmerk, aldus de onderzoekers.

Cc-foto voorpagina: Marie-II  (bewerkt)