De coalitie van de armoede

“Voorspellen is moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat”, zei Mark Twain. Toch heeft de Volkskrant zijn lezers uitgedaagd om een gooi te doen naar de verkiezingsuitslag. Een combinatie van al dat raden leveren een PvdA en een VVD op, die met 33 zetels gelijk opgaan. D66 en het CDA komen respectievelijk met dertien en vijftien zetels uit de bus. Het zou me niet verbazen als de werkelijke uitslag heel dicht bij deze prognose ligt, terwijl Maurice De Hond, Synnovate en alle andere peilers het nakijken hebben. Het totaal levert een ijzersterke coalitie op met een meerderheid van 94 zetels in de Tweede Kamer. Ook in de Eerste Kamer zit het wel snor.

Hoe waarschijnlijk is zo’n coalitie? Een ding staat in ieder geval vast: elk nieuw kabinet – hoe de samenstelling ook zal zijn – wordt een coalitie van de armoede.  Dat zal woensdagavond voor het eerst blijken als de politici ineens de media beginnen te mijden, weer vage antwoorden geven maar over één zaak volstrekt helder zijn: er komen zware tijden aan en er moeten offers worden gebracht. Door U wel te verstaan.

De pensioenen gaan omlaag en de premies voor de werkenden omhoog. Er zal zeker aan de hypotheekrente-aftrek van de bestaande huizenbezitters worden getornd. De forenzenbelasting gaat gewoon door en anders wordt er een fiscaal alternatief voor bedacht dat de burgers op andere wijze treft. De werkloosheid blijft groeien en het is nog maar de vraag of wat er nog rest van ons ooit zo trotse gebouw van sociale zekerheid overeind blijft. De BTW-verhoging blijft eveneens in stand. En denk niet dat het afgelopen is met stijgende eigen risico’s in de gezondheidszorg.

Dit betekent een stevige daling van de koopkracht over de hele linie. Bovendien zal de spaarzin bij de burgers nog meer toenemen omdat allerlei risico’s niet meer worden afgedekt. Ik ben vanochtend nog door mijn huis gegaan om te zien hoe het staat met de wasmachine en zo. Ik verwacht de komende tijd geen grote uitgaven en ik zal die oude beestjes in ieder geval blijven gebruiken tot zij amechtig ineen zijgen. Ik ben niet de enige, vrees ik.

Dan tel ik de ongewisse uitkomst van de eurocrisis nog niet eens mee.

Een nieuw kabinet moet dat allemaal zien te managen. Daarom wordt het een coalitie van de armoede.

Om dat vol te houden heb je een stevig fundament nodig in de Tweede Kamer. Dan komt zo’n brede “nationale” coalitie in beeld van alle “verantwoordelijke” partijen. De kleintjes en de flanken laat je dan respectievelijk links en rechts liggen. Ooit werd Colijn, de beruchte premier uit de jaren dertig” in zuidwester afgebeeld achter het roer van een schip, dat stampte in de golven. Saevis tranquillus in undis, stond er dan bij, rustig temidden van de woeste baren. Dat was de lijfspreuk an Willem van Oranje. Als woensdagnacht de stemmen geteld zijn, kon die geest wel eens vaardig worden over de grote partijen. De oppositie zal zich dan verplaatsen van de kamers naar de straat.

Tenzij…. Tenzij dat kabinet van de armoede duidelijk weet te maken welke beloning er aankomt als de magere jaren voorbij zijn en vooral wie die beloning dan krijgt.  Het is zonneklaar dat de burgers de rekening betalen voor de kredietcrisis. Dat is ook niet te voorkomen. En zij zijn daartoe ook bereid. Maar alleen als de verantwoordelijken voor onze ellende de pas wordt afgesneden. En als er een werkelijk perspectief bestaat op een betere toekomst. Dat perspectief mag niet bestaan uit vage praatjes, zoals “En als het ontslagrecht soepeler is, dan nemen werkgevers wel ouderen aan, zul je zien”. Of: “Onze moeders hadden het huishoudboekje ook op orde.”

Anders is de boot aan. Dan vervliegt het eeuwenoude gevoel voor matiging in Nederland voorgoed.

Kijk op www.volkskrant.nl naar de uitslag zoals de lezers die voorspellen.