Boliviaanse tiener verandert afval in werkende robots

In het West-Boliviaanse dorpje Patacamaya houdt de 17-jarige Esteban Quispe zich bezig met een bijzonder project: in de hoop zijn familie uiteindelijk een beter leven te kunnen geven, verzamelt hij elektronisch afval om daar heuse robots van te bouwen.

Thuis hebben de ouders van Esteban een kamer omgebouwd tot werkplaats. Het is waar Esteban een groot deel van zijn tijd doorbrengt. Hij zit er omringd door allerhande materialen – elektriciteitsdraden, metalen platen, gloeilampen in alle kleuren en formaten – die hij heeft verzameld op de plaatselijke vuilnisbelt. De robots die Esteban zichzelf heeft leren bouwen, bestaan volledig uit elektronisch afval.

Trots is Esteban op de speelgoedauto met een rij bewegende lampjes in de grille, net als KITT had in de tv-serie Knight Rider. Maar Estebans meest geliefde, én complexe, creatie is Wall-E. Een vierkante robot naar voorbeeld van de gelijknamige animatiefiguur uit de bekende Pixar film.

Het is ook na het zien van die film geweest dat Esteban wist wat hij wilde doen. Bolivia is het armste land in Zuid-Amerika. Een groot deel van de Bolivianen leeft in armoede en heeft geen toegang tot middelbaar of hoger onderwijs. In een land dat niet bekend staat om zijn wetenschappelijke of technologische prestaties, is Esteban inmiddels uitgegroeid tot een bekendheid.

Esteban zag de film Wall-E in 2008. Daarna begon hij met het verzamelen van materialen om zelf een robot in elkaar te knutselen. In 2014 lukte het. ‘Ik hield meteen van het personage Wall-E, vanwege zijn intelligentie en zijn ecologische bewustzijn,’ legt Esteban uit. Ook vergelijkt hij zichzelf met de robot. ‘Ik zou willen dat Bolivia minder vervuild was.’

Ook legt Esteban uit waarom hij heeft gekozen voor elektronisch afval:

Esteban houdt zijn creaties niet voor zichzelf. Door de robots te verkopen, was de familie Quispe in staat schoolboeken voor de kinderen te kopen. En nu vader Quispe door chronische rugklachten niet langer kan werken, hoopt Esteban dat hij met zijn werk zijn familie financieel kan onderhouden.

Elke week gaat Esteban terug naar de vuilnisbelt om nieuw materiaal te verzamelen. Tegenwoordig gaat ook zijn broertje mee. De 14-jarige Hernan hoopt van zijn grote broer de kneepjes van het vak te leren.

Dat het rondstruinen tussen het afval niet geheel zonder risico is, weet Esteban sinds kort.

Plannen voor de toekomst heeft Esteban zat. Eerst wil hij een nog geavanceerdere versie van zijn Wall-E maken. Een met stemherkenning, die opdrachten en simpele taken kan uitvoeren. Die wil hij vervolgens ook weer verkopen. En hij bereidt zich voor op een echte elektrotechnische opleiding. Aan de universiteit in La Paz, waar hij dankzij zijn creaties een studiebeurs kreeg aangeboden. En als hij daar klaar is, wil hij naar Europa.

‘Ik hou van mijn land, maar ik denk dat ik meer gedaan krijg in een rijkere omgeving,’ legt Esteban uit.