Alleen doodsangst kan de mensen binnen houden

Ons land verkeert in groot gevaar. Dat bleek uit de briefing die professor van Dissel woensdagmiddag aan de Kamercommissie volksgezondheid  gaf. Met de huidige lockdown kan geen weerstand worden geboden tegen de Britse variant. Het is daarnaast goed mogelijk dat gevaccineerden het virus nog steeds kunnen overdragen zodat versoepeling van de maatregelen voor hen of voor de hele maatschappij in ieder geval vertraging op zal lopen. In Zuid-Afrika en het Braziliaanse Manaus zijn nieuwe varianten in opkomst waar vaccins noch natuurlijke weerstand vat op hebben. Dan kunnen de laboratoria van de farmaceutische industrie opnieuw beginnen.

Wij staan met lege handen. Bij een eerdere gelegenheid heeft het kabinet al gezegd dat de gereedschapskist leeg begint te raken. Rutte en De Jonge hebben er toch het een en ander uit weten op te diepen: je mag nog maar één bezoeker ontvangen, vliegtuigen uit Zuid-Amerika en het Verenigd Koninkrijk zijn niet meer welkom. Quarantaines na een positieve testuitslag worden verplicht. Naar buiten gaan is strafbaar en er zal worden gecontroleerd. Ten slotte is er de avondklok.

Zou dat helpen? Het is al maanden na een uur of acht doodstil op straat omdat er toch niets te doen is. De avondklok kent een aantal uitzonderingen: mantelzorgers mogen de straat op, evenals mensen die van en naar het werk gaan. De bezorging van maaltijden gaat gewoon door. Wie op weg is naar ziekenhuis, politie of rechtbank mag de maatregel negeren. Je moet in de meeste gevallen wel een bewijsje kunnen tonen maar dat zal niet veel uitmaken. Het komt erop neer dat iedereen voor wie het zin had om na donker de straat op te gaan, dat nog steeds mag. Wie voor zijn plezier bij iemand op bezoek gaat, blijft logeren. Feesten zullen eerder beginnen en na half vijf in de ochtend eindigen, wat geen onhandige tijd is in verband met de eerste tram, trein, metro of bus. Het gegeven dat een positieve uitslag je in een zone brengt waar boetes worden uitgedeeld, zal veel mensen van de teststraat weg houden. Een positieve uitslag brengt immers allerlei persoonlijke problemen met zich mee en voor zelfstandigen vaak ook hoge kosten. De nieuwe maatregelen ogen streng maar ze vallen allemaal sterk onder de werking van de wet op de verminderde meeropbrengst. Ze zullen weinig uithalen.

Aan dat Britse virus valt niet te ontsnappen tenzij je de fysieke omgang met de medemens radicaal mijdt. Als dit zo doorgaat, kan dit nog maar op één manier: men mag de woning slechts verlaten om in de eigen buurt boodschappen te doen. Het land wordt in wijken verdeeld. Iedere burger krijgt de uren op, tijdens welke hij of zij in de eigen omgeving boodschappen kan doen. Voor de rest binnen blijven. Geen bezoek. Niemand. Een nog radicalere maategel zou zijn dat rantsoenen worden thuisbezorgd. Alleen beoefenaren van essentiële beroepen mogen buitenshuis werken. Alle activiteiten in werkplaatsen en fabrieken worden stilgezet behalve waar het gaat om de productie van de eerste levensbehoeften en energie. Het openbaar vervoer wordt zoveel mogelijk gestaakt. Personenauto´s mogen zonder speciale vergunning niet meer op de weg. Ach, ja, vanwege de grondwet blijven de zwartekousenkerken natuurlijk gewoon diensten houden met kudde, preek, gezang en orgelspel.

Zulke maatregelen zijn ondenkbaar. Zij leiden tot een volledige ineenstorting van de economie, het financiële systeem incluis. Daarna zullen zich op grote schaal maatschappelijke ontbindingsverschijnselen voordoen.

Opmerkelijk is dat onder de nieuwe maatregelen geen actieve bevordering van het thuiswerken voorkomt. Woensdagochtend suggereerde de twitterende bestuurskundige Kirsten Verdel iedere Nederlander het recht te geven om thuis te werken. Dat is een voortreffelijk idee. We hebben al een precedent: het recht op een rookvrije werkplek. Uitzonderingen zouden kunnen gelden voor politie, brandweer, gezondheidszorg, logistiek en productielijnen en dan nog uitsluitend voor werknemers die hun werk niet achter hun computer of aan een werktafel kunnen doen. Niets van dit alles. In de ogen van Rutte is de bewegingsvrijheid van het bedrijfsleven heilig en onschendbaar.

Professor Van Dissel hoopte dat de nieuwe maatregelen tot meer bewustwording zal leiden onder de minderheid die zich weinig tot niets van de coronamaatregelen aantrekt. Dat is ijdele hoop. Alleen een sterk vergrote pakkans kan hier soelaas bieden. Daarvoor is nodig dat de buren zich als vrijwillige coronastasi gaan gedragen. Gluren is endemisch onder het Nederlandse volk. Dus er bestaat enige kans dat het daarvan komt. Toch mag men hier niet teveel van verwachten. Met verklikkers krijg je het lek niet boven.

Alleen doodsangst kan de mensen binnen houden maar de meeste geïnfecteerden overleven covid.