Ontspullen

Wil je echt wat voor het milieu betekenen? Met het minderen (of stoppen) van je vleesconsumptie, of die vliegreis naar dat tropische oord vervangen voor een treinreis binnen Europa, ben je heel goed op weg. Maar de grootste invloed op het milieu bereik je door kritisch te kijken naar (de aanschaf van) je spullen. Dat zegt Babette Porcelijn , auteur van De Verborgen Impact . Uit haar onderzoek blijkt dat de verborgen impact van spullen vaak veel groter is dan de zichtbare impact.

We gebruiken van alles in ons dagelijks leven. Dat zijn vaak logische dingen: spullen, eten, vervoer, een huis. Daarmee hebben we impact op de planeet. En dat is meestal een onbedoeld bijeffect. Als je berent wat jouw impact (ofwel jouw voetafdruk) op de aarde is, dan wordt er nu met name gekeken naar de hoeveelheid CO2 die jij uitstoot voor jouw eten, je spullen en je vervoer. Maar Babette vindt dat je ook rekening moet houden met andere soorten impact, als:
- watergebruik
- landgebruik en ontbossing
- grondstoffen delven en verwerken
- uitputting van wilde voedselbronnen zoals bijvoorbeeld vis en aantasting van natuurlijke leefomgeving (moeras en oceaan) aantasting van de biodiversiteit
- uitstoot van schadelijke stoffen (schadelijk voor mens en milieu) en afval
- gebruik van fossiele brandstoffen en uitstoot van broeikasgassen zoals CO2

Je denkt bijvoorbeeld aan de impact van de verpakking om de tomaat of het verbruik van stroom van je laptop, maar niet aan de impact van het maken van die producten zelf. Neem bijvoorbeeld water. We verbruiken zelf zo’n 85 tot 120 liter per persoon per dag. Maar dat is maar 1% is van ons totale watergebruik! De rest (99%) zit verborgen in (met name de productie van) ons eten en drinken, kleding en in onze spullen. Tegelijkertijd hebben vier miljard mensen tenminste een deel van het jaar gebrek aan water. En dat wringt.

Als je rekening houdt met al deze vormen van impact, dan is het hebben en het aanschaffen van nieuwe spullen zeer belastend voor het milieu; zelfs schadelijker dan het eten van vlees of vliegen. En als iedereen in de wereld zo zou leven en consumeren als wij doen in het Westen, dan zouden we bijna vier aardbollen nodig hebben! Een goede reden voor Brecht om maar eens een maand lang niets nieuws te kopen.

Om de waarde van al je spullen opnieuw te ontdekken, is het een goed idee om je huis eens goed op te ruimen. Maar wat doe je met de spullen, die al jaren achterin de kast staan te staan? Bij De Arm – de grootste kringloopwinkel van Utrecht – weten ze wel raad. Directeur Nannette Schenk laat aan Brecht zien hoeveel spullen de winkel ontvangt. Door het einde van de crisis hebben mensen weer financiële ruimte voor de aanschaf van nieuw meubilair. Dat is natuurlijk niet goed voor het milieu, maar het is wel heel fijn dat oude spullen via de Kringloopwinkel een tweede leven krijgen. En wat vindt nu gretig aftrek in de winkel? Witgoed en hardware voor de computer zijn zeer gewaardeerde producten!

Brecht brengt ook een bezoek aan De Deelkelder, in Utrecht. Het credo van Michiel van Wickeren, oprichter van deze spullenbibliotheek is: niet het bezit van, maar de toegang tot spullen zou onze norm moeten worden! Want waarom zou je een hogedrukspuit in je tuinhuis zetten, als je hem slechts één keer per jaar gebruikt? En waarom zou je een accuboor of een afkortzaag aanschaffen, als je die van de buren even kan lenen? Deze vragen spookten al door het hoofd van Michiel tijdens zijn studententijd. Na zijn studie ging Michiel (kleiner) samenwonen met zijn vriendin. Ze moesten afscheid nemen van een boel spullen, die hij eigenlijk helemaal niet kwijt wilde. Toen bedacht hij De Deelkelder , een spullenbibliotheek waar je spullen kan opslaan maar vooral beschikbaar stelt voor andere ‘huurders’. Van tent, tot rugzak, van een naaimachine tot een accuboormachine, het is (voor een klein bedrag) te leen bij De Deelkelder. En weet je eigenlijk niet zo goed hoe je een betonboor moet gebruiken? Binnenkort zal Michiel ook klusworkshops in De Deelkelder organiseren.