Kom de auto uit: BNN-VARA

We voeren dit seizoen actie voor minder autokilometers. En we beginnen bij onszelf: hoeveel rijdt BNN-VARA eigenlijk? En kan dat niet wat minder? Adviesbureau Climate Neutral Group bracht onlangs de voetafdruk van BNNVARA in kaart. We rijden met ruim 400 medewerkers (fte) jaarlijks 2 miljoen kilometer en dat kost 464 ton CO2.

Treinstation Mediapark ligt bij ons voor de deur, maar toch is het parkeerterrein bij het Net3-gebouw meestal vol. En dat terwijl reizen met een NS-trein 24 keer zuiniger is dan reizen met de auto! Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen : “Autorijden is gewoontegedrag. En mensen zien enorme bezwaren bij de alternatieven.” Want het regent altijd en de trein rijdt nooit: we bedenken enorme bezwaren.

Wat ook speelt: anonimiteit en privacy. Tertoolen: “In de auto kun je in neus peuteren. In de trein niet. Mensen vinden file ook (deels) prettig; even een uur rustig onderweg en tot jezelf komen. Het is een rustperiode tussen drukte thuis en drukte op het werk.”

Deze argumenten horen we ook bij onze collega’s van BNN-VARA. Gewoontegedrag is moeilijk te doorbreken. Uit onderzoek blijkt dat de helft van alle autoritten voor afstanden onder de 7,5 kilometer is. Dat kun je toch net zo makkelijk fietsen? Tertoolen: “Als je dat oppert, krijg je al snel met weerstand te maken. Je kunt ook niet alle autokilometers op één hoop gooien. Je kunt moeilijk álle boodschappen doen op de fiets. En niet overal is er een directe treinverbinding. Als je doet alsof iedereen altijd de auto kan laten staan, dan voed je de weerstand van mensen om níet te veranderen.”

Voor gedragsverandering moet je feedback krijgen. Zo kun je mensen  belonen als ze auto laten staan. Of ze aanzetten tot fietsen. Bijvoorbeeld door als werkgever de rekening van de fietsenmaker te betalen. Tertoolen: “Het gaat er niet om dat mensen nooit meer met de auto komen. Het gaat om een duwtje in de goeie richting: probeer eens om een keer met de trein te gaan.”

Een autovrije dag bijvoorbeeld? Financieel directeur Marc Adriani van BNN-VARA ziet dat nog niet direct zitten. “Ik wil mensen niet verplichten om met de trein of de fiets te komen.” Hij gaat binnenkort in gesprek met Climate Neutral Group om te kijken wat er wél kan.

Uit onderzoek blijkt dat de werkgever belangrijk is om woon-werkverkeergewoonten te veranderen. Daarbij speelt niet alleen beloning, maar ook waardering een rol. Tertoolen: “Sociale media drijven daar natuurlijk op: een like, je wordt gezien en je bent goed bezig.” Ook telt: wat in jouw omgeving belangrijk wordt gevonden. Als bij het koffieapparaat altijd wordt gepraat over de nieuwste Tesla en mooie auto’s, dan is het moeilijker om dat op te geven en voortaan de trein te pakken. Tertoolen: “Maar als jouw werkgever uitstraalt: dit is van de gekke, dit moeten we niet willen; dan biedt dat een mogelijkheid om mensen te laten veranderen.”

Op de lange termijn is gedragsverandering alleen bestendig als je intrinsiek (van binnenuit) gemotiveerd raakt. Tertoolen: “Anders val je terug als de extrinsieke prikkel (bijvoorbeeld een financiële beloning) ophoudt. Maar als je merkt dat fietsen eigenlijk heerlijk is en dat het helemaal niet altijd regent, dat je je beter voelt en dat je positieve feedback uit je omgeving krijgt; dan houd je het makkelijker vol.”