ZEMBLA INTERNATIONAAL | Verkracht onder toezicht

Ook de autistische Matthew wordt verkracht in zijn eigen groepswoning door een medebewoner. Ondanks herhaalde meldingen van de ouders bij de Australische instelling en politie, kan de dader maanden zijn gang blijven gaan en maakt meerdere slachtoffers. En nadat de verstandelijk gehandicapte Phil wordt mishandeld door een personeelslid, probeert de instelling dit te verzwijgen voor zijn naaste familie.

Uit onderzoek blijkt dat mensen met een verstandelijke beperking een hogere kans lopen op geweld of misbruik dan mensen zonder een beperking ook al wonen ze in een zorginstelling. Een schrijnend probleem dat ook in Nederland speelt. In ZEMBLA INTERNATIONAAL geeft een Australische reportage een indringend gezicht aan dit hardnekkige, onderbelichte probleem. Kwetsbare bewoners blijken niet altijd veilig te zijn in zorginstellingen. 

Milissa Christian, oud-medewerker Australische instelling ‘Lifestyle Solutions’:

“Ze leefden in een situatie van huiselijk geweld in een zorginstelling.”

Moeder Maria Thomas en moeder Anne Mallia zien met eigen ogen hoe hun kwetsbare autistische zonen ingepalmd worden door een andere bewoner. Hij heeft ze volledig in zijn macht. Maar ondanks duidelijke signalen en een aanranding, halen de instelling en regionale overheid deze bewoner niet weg. Ook de politie gaat niet aan de slag met de aangifte. Politie en justitie worstelen met dit soort zaken. Ze vrezen dat de getuigenissen van deze verstandelijk beperkten slachtoffers voor een rechter niet betrouwbaar genoeg zijn en vinden vaak dat daders met een verstandelijke beperking niet in het strafrecht thuishoren.

Moeder Anne Mallia, zoon van cliënt in de Australische instelling ‘Autism Plus’:

“Ik deed er melding van bij de politie en Autism Plus. Autism Plus deed maandenlang niets.”

Moeder Maria Thomas, zoon van cliënt in de Australische instelling ‘Autism Plus’:

“We vroegen hen om de man weg te sturen. Onze zoon was in gevaar. Dat hebben we hen verteld.”

Client Matthew Thomas wordt ondanks alle signalen en noodkreten van de moeders, zeven keer verkracht door een andere bewoner voordat er wordt ingegrepen. Het misbruik kan ernstige trauma’s veroorzaken bij de slachtoffers, die afhankelijk zijn van de zorg in deze instellingen. Daders van geweld en seksueel misbruik zijn meestal bekenden van het slachtoffer, zoals andere bewoners. Maar soms zijn de daders zelfs de hulpverleners die in de instellingen werken.

Edna Laws, oud-medewerker instelling ‘Lifestyle Solutions’:

“Ik snap niet hoe mensen dat kunnen. Het is ziek. Het is erger dan wreed, het is ziek. Mensen kiezen voor dit werk maar veel gehandicaptenverzorgers die ik ken, zijn niet geschikt voor dit werk.”

Verzorgster Edna Laws mocht van een manager niets vertellen aan de familie van Phill Swann als blijkt dat hij is mishandeld door een andere verzorger.

Edna Laws, oud-medewerker instelling ‘Lifestyle Solutions’:

“Ik geloof dat Bev pas na vijf weken werd ingelicht. Ze hadden het haar meteen moeten vertellen. Het was mishandeling. Ze horen het te weten zodat ze hun familielid kunnen steunen.”

Een Australische onderzoekscommissie heeft vastgesteld dat er een structureel probleem is: mishandeling, misbruik en verwaarlozing van mensen met een beperking in Australische instellingen komt op grote schaal voor. Er is opgeroepen tot een groter onderzoek naar alle systeemfouten. Maar tot verbazing van de betrokkenen, weigert de Australische regering verder onderzoek. Wél is een nieuwe toezichthouder opgericht per 2018. Maar er is kritiek op het kleine budget en gebrek aan bevoegdheden.

De aflevering is te zien op woensdag 25 oktober om 21:15 bij NPO 2 en daarna beschikbaar om terug te kijken.